نگرش ها و رفتارهای ایرانیان در زمینه ازدواج فامیلی

ازدواج با خویشان از جمله اقسام برجسته درون همسرگزینی در ایران محسوب می شود که در فرهنگ عامیانه نیز جایگاه ویژه ای دارد. در میان انواع مختلف ازدواج فامیلی، ازدواج دخترعمو پسرعمو دارای بیشترین فراوانی است. پرسش اصلی مقاله حاضر، «چگونگی وضعیت نگرشی و رفتاری ایرانیان در خصوص ازدواج فامیلی» می باشد. بر همین اساس، الگوهای نظری مختلف در دو دسته کلی «الگوهای ساخت گرایانه» و «الگوهای ارزش محور» تقسیم بندی شده و تلاش می شود تا روند تحولات عینی و ذهنی به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گیرند. روش اصلی تحقیق، تحلیل روند بر اساس تحلیل ثانویه داده های مربوط به پیمایش های ملی و پژوهش های صورت گرفته در زمینه ازدواج فامیلی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که اگرچه هم زمان با افزایش آزادی های فردی کنش گران در مقام انتخاب همسر، از میزان ازدواج فامیلی کاسته می شود، اما روند کاهش مذکور یکسان نبوده و ازدواج فامیلی همچنان نزد گروه هایی از ایرانیان ارجحیت دارد. وضعیت رفتاری در بعد عینی و اولویت های نگرشی نسبت به ازدواج فامیلی نشان گر آن است که حدودا یک چهارم ایرانیان به چنین وضعیتی تمایل دارند. این امر، حاکی از سلطه شبکه خویشاوندی در انتخاب همسر به عنوان یکی از مهم ترین تصمیمات زندگی افراد است. داده های دیگر در خصوص ضرورت تامین نظرات خانواده در خصوص ازدواج حاکی از آن است که به لحاظ نگرشی، ایرانیان همچنان موافق چنین وضعیتی هستند.