بررسی عددی نشت از کانال های خاکی و مقایسه با اندازه گیری صحرایی

تلفات نشت از کانال های خاکی سهم زیادی در تلفات آب در بخش کشاورزی دارد. درک بهتر از ماهیت تلفات نشت می تواند به افزایش راندمان انتقال آب کمک نموده راه حل هایی برای حل مشکلات کمبود آب ارایه نماید. در این تحقیق برای بررسی عوامل موثر بر نشت از کانال-های خاکی از شبیه سازی عددی استفاده شد. جهت صحت سنجی از اطلاعات موجود از برخی از کانال های خاکی شبکه آبیاری زاینده رود استفاده گردید. تعداد 246 مدل عددی شامل مقاطع مختلف کانال خاکی ذوزنقه ای، مستطیلی و مثلثی در نرم افزار SEEP/W اجرا شد. نتایج نشان داد که برای شبیه سازی عددی، عرض محدوده ای معادل 15 برابر عرض سطح آب در کانال برای عدم تاثیر مرزهای کناری بر دبی نشت نیاز خواهد بود. مقایسه دبی نشتی با روابط تجربی نشان داد که روابط تجربی خطای زیادی در برآورد نشت نشان می دهند، هر چند رابطه موریتز با ضریب تبیین 373/0 بهتر از بقیه بود. روابط رگرسیون چند متغیره خطی و غیر خطی تطابق مناسبی را برای تخمین دبی نشت ارایه نمود. رابطه خطی به دلیل دارا بودن ریشه میانگین مربعات خطای کم و سهولت کاربرد توصیه می شود. محیط خیس شده کانال عامل مهمی در نشت از کانال تشخیص داده شد، ولی شیب جداره کانال اثر اندکی بر نشت داشت. پیشنهاد می شود تا در مطالعات آینده، اثر عمق آب زیرزمینی نیز بر دبی نشتی از کانال بررسی گردد.