بررسی روابط گروه بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

هدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف می شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمی رسد که گروه بریکس، علی رغم اینکه با یک جانبه گرایی ایالات متحده مخالف است، منابع کافی داشته باشد و یا بتواند اثرات تحریم های آمریکا بر ایران را تا حد مورد انتظار ایران کاهش دهد. در میان کشورهای بریکس، روسیه به طور غیرمستقیم از تحریم های ایران سود می برد و ناتوانی ایران در تولید بیشتر گاز طبیعی و ناتوانی مالی و فناوری ایران در تکمیل پروژه های انرژی در آینده نزدیک، باعث ایجاد بازار منطقه ای و جهانی به نفع روسیه و به ضرر ایران خواهد شد. از طرف دیگر اعضای بریکس، برنامه های بلندمدتی برای جلوگیری از یک جانبه گرایی امریکا دارند و این در حالی است که روابط سیاسی-اقتصادی خود را با امریکا قطع نکرده و ساختار نظام بین الملل را به چالش نکشیده اند. کما اینکه براساس رهیافت سازه انگاری، برای کسب منفعت بیشتر کشورها در نظام بین الملل، باید هنجارهای این ساختار را کارگزاران، رعایت کنند؛ چه اینکه سازه انگاران بر این اعتقادند که سیاست خارجی کشورها و نزدیکی روابط آنها در ساختار بین الملل، بنا به شباهت رویه ای که پیش گرفته اند، شکلی جدی می گیرد. روشن است که اعضای بریکس، این مهم را در خاطر دارند و به همین علت، حاضر به جنگ ایدیولوژیک با امریکا در ساختار بین الملل نخواهند شد. از این جهت نمی توان تاثیراتی ماورایی و آرمانی در خصوص بریکس بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی متصور شد.