بررسی پدیده کاویتاسیون در محل تغییر شیب تنداب سرریز سد سورک با استفاده از مدل فیزیکی

وقوع کاویتاسیون در شوت سرریزها یکی ازعوامل تخریب سدها می باشد. محلهای تغییر شیب در تنداب سرریزها بدلیل جدایش جریان، یکی از مواردی است که احتمال وقوع یا تشدید این پدیده را افزایش می دهد. در تحقیق حاضر پدیده کاویتاسیون در تنداب سرریز سد سورک که دارای یک تغییر شیب ناگهانی است، با استفاده از مدل فیزیکی بررسی شده است. مدل از جنس پلکسی گلاس با مقیاس 1:50 ساخته شد و تشابه دینامیکی مدل با برابر قراردادن عدد فرود بین مدل و نمونه اصلی برقرار شد. آزمایش ها در 5 دبی متفاوت انجام گرفت و پارامتر های فشار، سرعت و عمق جریان در دو محور مرکزی و کنار دیواره برداشت گردید. نتایج نشان داد شاخص کاویتاسیون در دبی سیلاب طراحی از تاج سرریز به سمت پایین دست روند نزولی داشته، بطوریکه این عدد در نقطه شروع شوت سرریز برابر 4.19 بوده و در انتهای شوت یعنی نقطه ای که به حوضچه آرامش منتهی می شود به 0.248 می رسد. در محل تغییر شیب نیز عدد کاویتاسیون برابر 0.38 بدست آمد ولی پس از نقطه تغییر شیب، روند کاهش عدد کاویتاسیون تند تر گردید. براین اساس عدد کاویتاسیون سرریز سد سورک در محدوده ای قرار می گیرد که در این بازه طبق توصیه فالووی برای پیشگیری از خطر وقوع کاویتاسیون نیاز است نامنظمی ها موجود در سطح بتن تنداب سرریز، بر طرف و سطح بطور کامل صاف و صیقلی گردد. با توجه به اینکه سطح بتن فعلی سرریز سورک نامنظم بوده و زبر می باشد، لذا براساس یافته های این تحقیق انجام اقدامات اصلاحی بر روی سرریز این سد ضروری می باشد.