تنوع ژنتیکی و گروه بندی ژنوتیپ های جو پاییزه از نظر ویژگی های ریشه و نشانگرهای ISSR

هدف این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی میان 28 ژنوتیپ جو پاییزه با استفاده از صفات ریشه و 14 آغازگر ISSR طی دو آزمایش بود. آزمایش گلخانه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال 1388 صورت گرفت و صفات وزن خشک ریشه، حجم ریشه، وزن خشک بخش هوایی و نسبت وزن خشک ریشه به بخش هوایی اندازه گیری شدند. آزمایش مولکولی با 28 ژنوتیپ جو و 14 آغازگر ISSR انجام شد. تنوع معنی داری بین ژنوتیپ های جو از نظر مشخصات ریشه مشاهده شد. ژنوتیپ های 3، 5، 9 و 20 دارای مقادیر بیشتری از نظر مشخصات ریشه بودند. تجزیه خوشه ای به روش Ward و فاصله اقلیدسی، ژنوتیپ ها را در چهار گروه قرار داد که ژنوتیپ های گروه سوم از نظر کلیه صفات دارای میانگین بالاتری بودند. از 14 آغازگر ISSR مورد استفاده، 11 آغازگر الگوی نواری مناسب و قابل امتیازدهی تولید کردند. در مجموع، 559 نشانگر چند شکل با طول 80 تا 3000 جفت باز در ژنوتیپ های جو تولید شد. میزان اطلاعات چند شکلی نشانگرها بین 116/0 تا 252/0 و شاخص نشانگر بین 528/3 تا 972/27 به دست آمد. گروه بندی ژنوتیپ های جو بر اساس داده های مولکولی ژنوتیپ ها را به چهار گروه منتسب کرد. بین نتایج گروه بندی بر اساس داده های مولکولی و صفات مورد مطالعه تا حدودی تطابق وجود داشت. بر مبنای بررسی ارتباط نشانگرهای ISSR با صفات کمی، ISSRهای 1 و 5 دارای رابطه معنی داری با اکثر صفات بودند. به نظر می رسد که می توان از نشانگرهای ISSR مورد مطالعه در امر گزینش به کمک نشانگر در برنامه های به نژادی جو استفاده کرد.