ریشه یابی نام ایران بر پایه مستندات تاریخی

نام »ایران« حکایت از یک تمدن دیرین در این سرزمین دارد و از لحاظ تاریخی برای پژوهشگران مختلف حوزه ایرانشناسی حایز اهمیت است. مسئله پژوهش حاضر این است که نام ایران ریشه در چه و کجا داشته است؟ و چه اقوامی در این سرزمین سکنی داشتهاند و خود را ایرانی میدانستهاند؟ از این رو در این مقاله، با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی ریشه و پیشینه این واژه به صورت های اییریه، آری ی، آری بی، و غیره به معنای »آریایی«، در آثار کهن شرقی، اوستا، کتیبه های کهن ایرانی و بینالنهرینی، و متون مورخان و جغرافیدانان غربی پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان میدهد که این نام با صورتهای گوناگون خود به معنی نام قوم ساکن در این سرزمین، در گذر هزاره ها و سده ها سیری تاریخی را طی نموده تا آنکه در عهد ساسانیان به صورت مشخص با نام ایران و ایرانشهر)با یای مجهول(برای تمام مرزهای سیاسی این سلسله انتخاب و تثبیت گشته است.