اثر بیوچار سبوس برنج، همراه و غنی شده با سوپرفسفات تریپل بر قابلیت دسترسی فسفر و رشد ذرت در مزرعه

یکی از روش های جلوگیری از نامحلول شدن کودهای شیمیایی فسفره در اراضی کشاورزی، استفاده از کودهای آلی نظیر بیوچار می باشد. بر این اساس به منظور بررسی تاثیر بیوچار سبوس برنج (تولید شده در دمای 550 درجه سانتیگراد) به تنهایی، همراه (مخلوط) با فسفر، و غنی شده با فسفر بر برخی ویژگی های شیمیایی خاک و عملکرد ذرت، یک آزمایش مزرعه ای بر پایه طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، کود فسفر (350 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل در هکتار)، بیوچار در دو سطح (2 و 4 تن در هکتار)، بیوچار غنی شده با کود فسفر (در دو سطح 2 تن بیوچار غنی شده با 350 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل در هکتار و 4 تن بیوچار غنی شده با 700 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل) و بیوچار همراه با کود فسفر (بیوچار مخلوط شده با 350 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل) بود. برای اندازه گیری ویژگی های خاک طی فصل رشد گیاه در سه مرحله از خاک نمونه برداری شد و پس از 120 روز از رشد گیاه ذرت، نمونه برداری از گیاه برای تعیین عملکرد و اجزای عملکرد گیاه انجام شد. نتایج نشان داد که در انتهای رشد گیاه (120 روز) تقریبا همه تیمارهای حاوی بیوچار نسبت به شاهد و حتی نسبت به تیمار کود فسفر پ هاش خاک را کاهش (احتمالا به خاطر تجزیه ترکیبات آلی موجود در بیوچار) و فسفر محلول و قابل دسترس را افزایش دادند و در این خصوص، بیوچار همراه با سوپرفسفات تریپل بهترین تیمار (فسفر محلول و قابل دسترس به ترتیب 190 و 105 درصد افزایش نسبت به شاهد) بود. تیمار شاهد کمترین عملکرد دانه (1/9 تن در هکتار)  و تیمار 4 تن در هکتار بیوچار غنی شده با فسفر  بیشترین عملکرد دانه (9/15 تن در هکتار) را داشتند. همجنین، تیمار 4 تن بیوچار بیشترین غلظت فسفر دانه (79/0 درصد) و ریشه (47/0 درصد) را داشت. نتایج نشان دهنده این بود که اگر چه کاربرد کود سوپرفسفات تریپل به تنهایی سبب افزایش قابلیت دسترسی فسفر می گردد، اما در طولانی مدت از تاثیر آن کاسته خواهد شد و تیمارهای توام فسفر و بیوچار تاثیر بلند مدت بهتری بر قابلیت جذب فسفر خواهند داشت. به طور کلی، برای خاک های فقیر از نظر فسفر و مواد آلی، تیمار 4 تن بیوچار غنی شده با 700 کیلوگرم کود سوپرفسفات تریپل در هکتار به دلیل داشتن بیشترین عملکرد دانه ذرت توصیه می شود، اگر چه مسایل زیست محیطی مربوط به مصرف زیاد فسفر و هزینه های تحمیل شده بر کشاورزان را بایستی در نظر گرفت.