اثر آنتی اکسیدانی و حفاظتی عصاره گیاهان در برابر استرس اکسیداتیو دلتامترین در کبد و کلیه: یک مطالعه مروری

آفت کش ها به طور گسترده ای در سراسر جهان در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. دلتامترین از جمله پیروتیرویید ها می باشد که مصرف بسیاری در سطح جهان دارد. استرس اکسیداتیو یکی از مکانیسم های سمیت دلتامترین می باشد. مشخص شده است که گیاهان دارویی نقش مهمی جهت حفظ سلامتی افراد در برابر خطرات مواد شیمیایی مانند آفت کش ها دارند. هدف از این مطالعه مروری، بررسی مطالعات گذشته در خصوص اثر حفاظتی عصاره گیاهان مختلف در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از دلتامترین در بافت کبد و کلیه می باشد.

جهت یافتن مقالات با محوریت تاثیر ترکیبات آنتی اکسیدان بر روی سم دلتامترین، از پایگاه های جستجوی اینترنتی و موتورهای جستجو شامل  Pubmed ،Google scholar ،Web of science  ، و  Scopus استفاده شد. برای جستجو در این پایگاه ها از کلیدواژه های  Deltamethrin, Oxidative Stress, Antioxidant, Polyphenol, Liver, Kidney استفاده شد. سپس با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج، فرایند مرور، غربال گری و حذف اطلاعات تکراری و غیرمرتبط انجام شد. علاوه بر این بازیابی مجدد منابع انجام و پس از تهیه متن کامل مقالات ورودی ، استخراج داده ها انجام شد.

با توجه به بررسی های صورت گرفته در خصوص عصاره گیاهان مختلف چنین به نظر میرسد که عصاره گیاهان از جمله سیر، شنبلیله، گل توپی و تاج خروس و همچنین روغن زیتون و روغن جگن  دارای اثرات حفاظتی در برابر سمیت دلتامترین و استرس اکسیداتیو  ناشی از آن در کلیه و کبد هستند. ترکیبات عصاره گیاهانی از جمله عصاره ریحان، روغن جو، گز روغنی و زردچوبه باعث بهبود و کاهش اثرات سمی دلتامترین در کبد و کلیه می شوند. این اثرات به دلیل وجود منابع سرشار از پلی فنول و ظرفیت آنتی اکسیدانی این گیاهان می باشد.

بر اساس نتایج بدست آمده در مطالعات، عصاره گیاهان به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و ترکیباتی از جمله پلی فنول ها، توانایی بهبود و جلوگیری از آسیب ناشی از دلتامترین را دارا می باشند.