الگوی بهینه کشت در افغانستان با ملاحظات پایداری زیست محیطی

امروزه پایداری زیست محیطی یکی از مهم ترین ملاحظات در برنامه ریزی و مدیریت کشاورزی هرکشوری است. کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد و اشتغال افغانستان دارد و ولایت هرات یکی از ولایت های مهم تولید کشاورزی در افغانستان به شمار می آید. هدف از انجام این پژوهش، توسعه یک الگوی بهینه کشت برای محصولات افغانستان با توجه ملاحظات زیست محیطی است تا به وسیله آن علاوه بر سودآوری به پایداری زیست محیطی نیز دست یافت. محصولات مورد مطالعه عبارتند از: گندم، جو، کنجد، زیره و زعفران که بیش از 70 درصد سطح زیرکشت محصولات را در ولایت هرات در برمی گیرد. برای تعیین این الگوی کشت بهینه از مدل برنامه ریزی خطی و آرمانی استفاده شد. در مدل برنامه ریزی آرمانی به منظور دستیابی به پایداری زیست محیطی از اهداف کاهش مصرف کود شیمیایی و آفت کش به همراه هدف حداکثرسازی سود ناخالص استفاده شد. نتایج حاصل از کاربرد مدل برنامه ریزی خطی با هدف حداکثر سازی سود ناخالص نشان داد که در الگوی بهینه منطقه در مقایسه با الگوی فعلی، سطح زیر کشت محصولات کنجد، جو و زعفران افزایش می یابد و سطح زیرکشت محصولات گندم و زیره کاهش می یابد. هم چنین نتایج حاصل از مدل های برنامه ریزی آرمانی در سناریوهای مختلف نشان دهنده تغییرات نسبتا زیادی در الگوی کشت بهینه در مقایسه با الگوی کشت فعلی منطقه است.