بررسی دلایل ابن تیمیه در رد تاویل مصطلح

ابن تیمیه تاویل مصطلح را بدعت و تاویل صفات خبری را تحریف اسماء و صفات الهی می داند. اولین دلیل او، سیره سلف در پذیرفتن صفات خبری به معنای ظاهری آن و پرهیز و منع از تاویل است؛ در حالی که برخی از سلف، صفات خبری را تاویل کرده اند. وی دلیل دوم را ناتمام بودن دلایل متکلمین در زمینه تاویل دانسته است. متکلمین دلایل نقلی را ظنی و حکم عقل را قطعی می دانند؛ اما ابن تیمیه ظنی بودن دلیل لفظی در برابر دلیل عقلی را نمی پذیرد؛ از نظر او، دلایل یا قطعی و یا ظنی هستند و در صورت قطعی بودن، با هم تعارض نخواهند داشت و اگر یکی ظنی باشد و دیگری قطعی، دلیل قطعی مقدم و اگر هر دو ظنی باشند، با توجه به مرجحات عمل می شود؛ در حالی که نزاعی در تقدم قطعی بر ظنی نیست؛ بلکه نزاع، قطعی دانستن دلیل عقلی است که ابن تیمیه به خاطر حجت ندانستن برهان های عقلی، دلیل عقلی را قطعی نمی داند و به عقل اجازه قضاوت درباره نصوص صفات خبری را نمی دهد.