دریافت ابراهیم امین الشواربی و علی عباس زلیخه از غزل 32 حافظ شیرازی (بررسی تطبیقی)

اهمیت ادبیات تطبیقی به کشف حوزه‌های هنری در نقد ادبی جدید است، که نه تنها به کشف روابط ادبیات و آثار ملت‌های مختلف می‌پردازد، بلکه در دیگر حوزه‌های هنری نیز فعالیت دارد. ادبیات تطبیقی بیشتر به دگرگونی‌هایی توجه دارد که یک ملت یا یک نویسنده در آثار دیگر ملت‌ها ایجاد می‌کند. با پیدایش نظریه دریافت در دهه‌های آخر قرن نوزدهم به نقش خواننده در نقد متون ادبی توجه شد. نظریه دریافت به خواننده، نگاهی متفاوت از دیدگاه‌های گذشته دارد، چرا که تفسیر متن به تجربیات، فرهنگ و توانایی‌های خواننده بستگی دارد، خواننده دیگر آن پذیرنده منفعل نیست که، تحت تاثیر ایده‌های نویسنده قرار بگیرد، بلکه او معنی دوباره‌ای به متن ادبی می‌دهد. از نویسندگانی که به ترجمه غزل‌های حافظ اهتمام ورزیدند، دو ادیب مصری و سوری، به نام‌های ابراهیم امین الشواربی و علی عباس زلیخه می‌توان اشاره کرد که ما غزل 32 حافظ را با دریافت‌های هر دو دریافت کننده، بررسی کردیم و به مقایسه و بیان اختلافات و شباهت‌های آن پرداختیم. نتایج این پژوهش خلاصه می‌گردد در: عناصر شعری که حافظ از آنها بسیار بهره برده است، کمتر در برداشت‌های دریافت کننده‌ها دیده می‌شود. دریافت الشواربی در بیشتر غزل‌ها بلیغ‌تر از دریافت زلیخه است، اما از لحاظ عاطفی و احساسات، دریافت‌های زلیخه بهتر از الشواربی است.