کاربرد روش سطح پاسخ به منظور بهینه سازی غلظت تنظیم کننده های رشد برای پرآوری شاخساره سیب رقم ʼعباسیʽ در شرایط درون شیشه ای

بهینه سازی پروتکل های ریزازدیادی با اهداف تجاری و اصلاحی انجام می گیرد. امروزه تکنولوژی های کامپیوتری روش های جدیدی برای درک بهتر نقش عوامل درون شیشه ای در رشد گیاهان فراهم آورده است. به منظور بهینه ساختن تنظیم کننده های رشد (BA، IBA و GA3) در پرآوری سیب رقم ʼعباسیʽ آزمایشی با سه فاکتور با استفاده از نرم افزار Design Expert و در قالب 20 نقطه طراحی و اجرا گردید. آزمایش ریشه دهی در قالب طرح کاملا تصادفی با 8 ترکیب اکسین (IBA + NAA) اعمال گردید. تعداد شاخه باززایی شده (5-3/0 شاخه به ازای ریزنمونه) به صورت خطی و مثبت تحت تاثیر فاکتور BA (5/2-5/0 میلی گرم بر لیتر) قرار گرفت درحالی که پاسخ تعداد برگ (33/14-67/1 برگ به ازای شاخه تولید شده) به صورت خطی و منفی متاثر از BA (5/2-5/0 میلی گرم بر لیتر) بود. اثر GA3 (5/0-0 میلی گرم بر لیتر) بر پاسخ طول شاخه (32/1-07/0 سانتیمتر) به صورت خطی و منفی دیده شد. درصد شاخه های غیر نرمال (100-01/0 درصد) در قالب مدل چندجمله ای درجه دوم تحت تاثیر هر سه فاکتور BA(5/2-5/0 میلی گرم بر لیتر) ، IBA (5/0-0 میلی گرم بر لیتر) وGA3 (5/0-0 میلی گرم بر لیتر) قرار گرفت بدین صورت که به صورت خطی و مثبت تحت تاثیر BA قرار داشت و به صورت درجه دوم مثبت و منفی به ترتیب از IBA و GA3 تاثیر گرفت. مطابق نتایج این آزمایش غلظت بهینه برای BA، IBA و GA3 به ترتیب 5/1، 1/0 و 02/0 میلی گرم بر لیتر می باشد که باعث تولید شاخه هایی با نرخ پرآوری 5/2 شاخه به ازای ریز نمونه، طول شاخه 9/0 سانتیمتر، 3/4 عدد برگ به ازای هر شاخه تولیدشده و 4 درصد شاخه های غیر نرمال می شود. درصد نکروزه شدن نوک شاخه متاثر از فاکتورهای مورد ارزیابی نبود. در ریشه دهی ریزشاخه ها، NAA از IBA موثرتر بود و بالاترین درصد ریشه دهی با کاربرد 1 و سپس 5/0 میلی گرم بر لیتر NAA (به ترتیب 86/73 و 66 درصد) به دست آمد.