تاثیر نیتروژن کل و نسبت آمونیوم به نیترات بر رشد زیست توده و تولید متابولیت های ثانویه در کشت سلولی مریم گلی مزرعه ای

مریم گلی مزرعه ای یکی از مهم ترین گیاهان بومی در ایران می باشد که به عنوان یک منبع غنی ترکیبات فنولی و فلاوونوییدی شناخته می شود. پژوهش حاضر به منظور بهینه سازی محیط کشت برای رشد زیست توده و تولید متابولیت های ثانویه در کشت سوسپانسیون سلولی مریم گلی مزرعه ای انجام گرفت. در این پژوهش اثر غلظت نیتروژن کل (0، 15، 30، 60، 90 و 120 میلی مولار) نیتروژن کل و نسبت های مختلف آمونیوم به نیترات (0:60، 10:50، 20:40، 30:30، 40:20، 50:10 و 60:0 میلی مولار) در محیط کشت MS بر شاخص های رشد زیست توده، فنول کل، فلاونویید کل و محتوای رزمارینیک اسید بررسی شد. بیشترین میزان وزن تر (80/294 گرم بر لیتر) و فنول کل (GAE/g DW 60/76) در محیط حاوی 90 میلی مولار نیتروژن به دست آمد. بالاترین میزان رزمارینیک اسید (41/16 و 16/16 میلی گرم بر گرم وزن خشک) در محیط های حاوی 30 و 60 میلی مولار نیتروژن ثبت شد. افزایش نیتروژن کل به میزان بالاتر از 30 میلی مولار، منجر به کاهش تولید رزمارینیک اسید شد. همچنین نسبت آمونیوم به نیترات رشد زیست توده و تجمع متابولیت های ثانویه را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین میزان وزن تر (74/267 گرم بر لیتر)، فنول کل (GAE/g DW 30/87) و محتوای رزمارینیک اسید (43/18 میلی گرم بر لیتر) در محیط حاوی نسبت 50:10 آمونیوم به نیترات مشاهده گردید. افزایش غلظت آمونیوم یا حذف کامل آن از محیط کشت سبب کاهش میزان فنول کل و رزمارینیک اسید در کشت سلولی مریم گلی مزرعه ای می شود.