چیستی معنویت به مثابه موضوعی برای پژوهش های تطبیقی در قرآن

برای انجام یک پژوهش تطبیقی- قرآنی درباره معنویت، نخست باید معنویت را تعریف کنیم. این واژه در قرآن به‌کار نرفته است و تعریف آن در واقع، تعیین و تحدید دقیق موضوع یک پژوهش تطبیقی است. این مقاله جستجویی عقلانی برای دست‌یابی به تعریفی مناسب برای معنویت است، به‌نحوی که بتوان آن را در پژوهش‌های تطبیقی- قرآنی ملاک قرار داد. چنین تعریفی، به اصطلاح یک تعریف اسمی و قراردادی خواهد بود. در یک تعریف قراردادی، بیشتر مناسب بودن آن با اهداف تحقیق مدنظر است تا اینکه نگران صحت و مطابقت کامل آن با واقع باشیم. بنابراین، در این مقاله، بحث این نیست که معنویت درست یا حق، کدام است و چه تفاوتی با معنویت نادرست یا باطل دارد، بلکه به‌دنبال تعریفی هستیم که با هدفی مقایسه‌ای در راستای مقایسه نظرات قرآن با دیگر دیدگاه‌هایی که درباره معنویت وجود دارد، مناسبت داشته باشد. در نهایت معلوم خواهد شد که مناسب‌ترین تعریف معنویت این است که آن را فرایند جستجوی به نسبت پایدار امر قدسی در زندگی بدانیم.