تحلیل عوامل موثر در باززنده سازی بافت تاریخی با رویکرد توسعه پایدار گردشگری (مورد پژوهشی: شهر گرگان)

باززنده سازی به سرزندگی و بهبود اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی بافت های فرسوده و تاریخی شهرها کمک شایان توجهی می نماید. در این میان گردشگری نقش بارزی در باززنده سازی بافت های تاریخی ایفا می کند. برهمین اساس هدف مقاله حاضر تحلیل عوامل تاثیرگذار در باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعه پایدار گردشگری است.

پژوهش حاضر از نوع کاربردی، روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از مدل معادلات ساختاری است. حجم نمونه پژوهش شامل 400 نفر از ساکنان است که پرسش نامه به صورت تصادفی بین آن ها توزیع شده است. این مدل از معیارهای زیادی برای سنجش روایی،  پایایی و برازش داده ها استفاده می کند؛ چنان چه از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی سازه ها، روایی همگرا و واگرا،  ضرایب معناداری z، معیار R2، معیار Q2 و GoF استفاده کرده است.

مقدار ضرایب بارهای عاملی (55/0)، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (بیشتر از 7/0)، روایی همگرا (AVE) و روایی واگرا (5/0)،  مقدار آماره t (بیش از 96/1)، مقادیر R2 (بالای 699/0)، مقدار Q2 (بیشتر از 35/0) و مقدار GoF (59/0) نشان دهنده برازش قوی مدل پژوهش است. رابطه مستقیمی بین متغیرهای هفت گانه پژوهش مشتمل بر «منابع مالی، عوامل قانونی، مشارکت ساکنان،  عوامل فرهنگی،  برنامه کوتاه مدت و موضعی،  برنامه جامع و بلند مدت و مدیریت شهری» و باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان با رویکرد توسعه پایدار گردشگری وجود دارد؛ چرا که این امر با سطح اطمینان 95% و مقدار آماره t (بیش از 96/1) اثبات شده است.

حاصله به ارایه رهیافت برون رفت از مشکلات و احیای بافت تاریخی شهر گرگان، توجه به راهبردها و سیاست های تعاملی بین بازآفرینی و توسعه گردشگری پایدار منتهی شده است و در باززنده سازی بافت تاریخی شهر گرگان باید به عوامل تاثیرگذار نظیر برنامه ریزی مشارکت-مبنا، بازآفرینی مردم محور و ترویج گردشگری توجه جدی شود. ایجاد و پیشنهاد راهکارهای اجرایی در خصوص ساخت پیاده راه گردشگری و ایجاد شهرداری ویژه بافت فرسوده از اهم راهکارهای این پژوهش است.