تعیین مناطق مستعد سیل با مدل های FR، SI و Shannon به منظور کاهش مخاطرات سیل (مطالعه موردی: حوضه آبخیز کشکان)
تعیین نقشه مناطق مستعد سیل با هدف ذخیره روانابها به منظور تامین آب مورد نیاز برای اهداف مختلف و نیز کنترل خسارت های ناشی از سیل، اهمیت و ضرورت زیاد این موضوع را برای حفاظت از منابع طبیعی و انسانی نشان میدهد. استان لرستان و بهویژه حوضه کشکان شامل سلسله، دلفان، دوره، خرمآباد، پلدختر و کوهدشت، بسیار سیلخیز است و بارها دچار خسار ت های ناشی از سیل شده و در فروردین 1398 بزرگترین سیل 200 سال اخیر را تجربه کرده است. در پژوهش حاضر، تلاش شده است تا نقشه پهنهبندی سیلاب بهمنظور کاهش مخاطرات سیل حوضه آبخیز کشکان با استفاده از مدلهای نسبت فراوانی، شاخص آماری و آنتروپی شانون و نیز با بهرهگیری از روشهای مبتنی بر ArcGIS برای بهبود تصمیمگیری و مدیریت سیل در این منطقه ارایه شود. به این منظور، موقعیت جغرافیایی 123 نقطه سیلگیر در منطقه به دو گروه واسنجی و اعتبارسنجی تقسیم شدند. در اجرای هر سه مدل از پارامترهای موثر بر سیل شامل شیب، جهت شیب، انحنای زمین، زمینشناسی، کاربری اراضی، خاکشناسی، شاخص رطوبت توپوگرافی، بارش، تراکم آبراهه، فاصله از آبراهه و مدل ارتفاعی رقومی منطقه استفاده شد. همچنین، برای اعتبارسنجی نتایج مدلها از منحنی مشخصه عملکرد در نرمافزار SPSS استفاده شد. حساسیتسنجی پارامترها برای هر سه مدل نیز انجام شد که فاصله از رودخانه، موثرترین پارامتر مشترک در هر سه مدل بود. بیشترین صحت برای این منطقه به مدل آنتروپی شانون (82/0، خیلی خوب) اختصاص داشت و بعد از آن، مدل نسبت فراوانی و شاخص آماری (78/0، خوب)، مناسب این منطقه معرفی شدند. نتایج نشان داد مدل آنتروپی شانون، مساحت بیشتری از حوضه را تحت شرایط پتانسیل زیاد خطر سیلگیری نشان میدهد (حدود 40 درصد از مساحت منطقه در طبقه خطر سیل زیاد و خیلی زیاد) که اغلب مناطق غربی و همچنین، مناطق مرکزی حوضه را شامل میشوند که در کوهدشت، خرمآباد و پلدختر قرار دارند و باید در اولویت اول برنامهریزی و مدیریت ریسک سیل در این حوضه قرار گیرند.
حوضه کشکان ، مدل Shannon ، مدل FR ، مدل SI ، نقشه سیل
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.