گزارشی از صفات ریزریخت شناسی دانه و کپسول در سرده Scrophularia (تیره گل میمونیان) در ایران

در مطالعه حاضر، تزیینات سطح دانه در 31 گونه (شامل 34 جمعیت) و تزیینات سطح کپسول در پنج گونه از سرده Scrophularia  پراکنده در ایران، با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM)، مورد بررسی قرار گرفت. سطح دانه در تمام نمونه های مورد مطالعه، به صورت مشبک و دارای تزیینات داخلی نردبانی شکل است. با این حال، به واسطه وجود تنوع در جزییات مربوط به شکل کلی و الگوی دیواره سلول های اپیدرمی، تزیینات موجود در سطح دانه به چهار الگوی متفاوت قابل تقسیم بندی است: (1) سلول های اپیدرمی با شکل کاملا نامنظم؛ (2) سلول های اپیدرمی با شکل نامشخص، به طوری که فاصله سلول ها قابل تشخیص نیست؛ (3) سلول های چندوجهی مشبک دارای دیواره های مشخص که به صورت مواج یا وزیکولی نیست. این الگو خود به دو زیرگروه شامل سلول های باریک طویل و سلول های پهن تقسیم می شود؛ (4) سلول های چندوجهی مشبک دارای دیواره های مواج و گاهی وزیکولی که به دو گروه دارای سلول های باریک طویل و سلول های پهن تقسیم می شود. همچنین سطح دانه در نمونه ها می تواند دارا یا فاقد حجره ها و دیواره های مشخص باشد. به علاوه، تنوع قابل توجهی در ابعاد، شکل و رنگ دانه ها حتی در یک نمونه مشاهده شد. بررسی های انجام گرفته بر روی تزیینات سطح دانه حاکی از آن است که اطلاعات به دست آمده از این صفت، کاربرد قابل توجهی در تقسیم بندی گونه های Scrophularia ندارد.