تغییرات زمانی و مکانی خصوصیات خشکسالی هواشناسی در ایران تحت تاثیر سناریوهای تغییر اقلیم

پدیده تغییر اقلیم، شدت و استمرار دوره های خشک الی، اوج، بزرگی و فراوانی رخ داد  آن را در دهه های آینده تحت تاثیر قرار می دهد. ایران یکی از کشورهایی است که بیشترین خسارت را از خشکسالی متحمل شده است. بنابراین، پیش بینی خشکسالی برای توسعه راهبرد های کاهش آن در آینده حیاتی است. پژوهش حاضر، به منظور ارزیابی وضعیت مشخصه های خشکسالی شامل شدت، تداوم، بزرگی و اوج آن در دوره های تاریخی (1966 تا 2005) و دوره آینده (2016 تا 2050) برای 39 ایستگاه سینوپتیک کشور با بهره گیری از نمایه SPI انجام شد. همچنین برای شبیه سازی آینده از خروجی مدل گردش عمومی جو CanESM2 بر پایه دو سناریو RCP4.5 و RCP8.5 روش ریزمقیاس نمایی آماری  SDSM استفاده شد. نتایج نشان داد، روند مشخصه های شدت، زمان تداوم یا مدت، بزرگی و اوج خشکسالی در دوره تاریخی در بخش زیادی از کشور بدون روند معنی دار است. با توجه به پهنه بندی نقشه های SPI در مقیاس های زمانی مختلف، بخش اعظم کشور در دوره گذشته حاکی با افزایش روند خشکسالی در گیر بوده است، اما در آینده با دو سناریو مورد بررسی بخش گسترده ای از مساحت کشور به سمت ترسالی و یا کاهش خشکسالی پیش می رود. همچنین روند مشخصه های خشکسالی شدت، مدت، بزرگی و اوج در مقیاس های زمانی مختلف در دوره گذشته و آینده در عموم مناطق ایران دارای روند معنی دارنیست، اما مقدار بیشینه این ویژگی ها در بخش های شمالی، شمال شرقی، غربی و جنوبی کشور رو به افزایش است. در کل می توان گفت، بخش های جنوبی کشور به ویژه استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بخش های شمال شرق و غرب استان خراسان رضوی، گلستان و آذربایجان بیشترین آسیب پذیری را از تغییر اقلیم خواهند داشت. بنابر این، خطر خشکسالی در این مناطق زیاد بوده و ضروری است برای مدیریت منابع طبیعیو و کشاورزی در این مناطق برنامه ریزی جدی صورت پذیرد.