بررسی میزان مطابقت بناهای خاک پناه میمند با اقلیم آن از لحاظ آسایش حرارتی

اقلیم را می توان یکی از مهم ترین موضوعات مرتبط با معماری دانست که اطلاعات آن قبل از طراحی می تواند در جهت ایجاد آسایش حرارتی کمک شایانی کند. از تبعات عدم توجه به اقلیم در معماری، بناهای نامناسب از لحاظ تامین آسایش حرارتی می باشد که می بایستی در آن از سوخت فسیلی استفاده شود. همچنین عدم ایستگاه های همدید و هواسنجی جهت شناخت اقلیم یک منطقه خاص از دیگر مسایلی است که نمی توان میزان تطابق معماری با اقلیم مورد نظر را بطور دقیق بررسی نمود. در پژوهش حاضر ساخت و شناخت اقلیم یک منطقه از طریق نرم افزار و میزان همسازی معماری و اقلیم آن، دغدغه پژوهش می باشد. بنابراین بررسی میزان انطباق بناهای خاک پناه میمند از اقلیم خود مساله اصلی مقاله تلقی گردید. همچنین شناسایی تاثیرگذارترین متغیرهای اقلیمی بر شکل گیری بناهای روستای میمند از لحاظ آسایش حرارتی به عنوان هدف اصلی پژوهش انتخاب شد. برای تحقق هدف، از روش تحقیق پژوهش موردی بر پایه اندازه گیری های میدانی کمک گرفته شد و از نرم افزار تخصصی به عنوان روش جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. همچنین از نمودارهای حاصله از نرم افزار به عنوان ابزار تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. لازم به ذکر است که روستای میمند به عنوان نمونه موردی انتخاب شد و مطالعات میدانی در روزهای 11، 12 و 13 مرداد سال 1398 انجام گرفت. متغیرهای درجه حرارت و رطوبت نسبی توسط دستگاه ثبت داده حصول یافت و سپس اقلیم روستای میمند در طی دوره آماری 1991-2019 در نرم افزار متانورم ساخته شد. سپس خروجی آن و بطور خاص اطلاعات درجه حرارت و رطوبت نسبی با داده های کلی ایستگاه همدید شهر بابک و همچنین خروجی دستگاه ثبت داده جهت صحت سنجی مقایسه و کنترل شد. پس از صحت سنجی اطلاعات نرم افزار متانورم، فایل EPW اقلیم روستای میمند وارد نرم افزار کلایمیت کانسولتنت گردید. نتایج نشان داد که بیشترین متغیر تاثیرگذار اقلیمی بر شکل گیری بناهای خاک پناه میمند، مولفه درجه حرارت می باشد و حداکثر تطابق معماری روستای میمند با اقلیم آن از نظر آسایش حرارتی در بخش های شکل پلان و تناسبات، شاکله بنا، مصالح و جرم حرارتی، نسبت بازشو به دیوار، ضخامت جداره ها و سایه بان های قابی شکل بود. کمترین میزان توجه در جهت گیری بناها نسبت به تابش خورشید بود که احتمالا به دلایل بافت طبیعی روستا شکل گرفته است. همچنین بناهایی که بطور همزمان دارای جهت گیری جنوبی و یا جنوب شرقی نسبت به تابش خورشید، قرارگیری در تراز ارتفاعی میانی توپوگرافی، شاکله مربعی پلان و عمق حداکثری نفوذ بنا در خاک بودند، به عنوان همسازترین بناها با اقلیم از نظر آسایش حرارتی انتخاب شدند. به عنوان یک نتیجه گیری کلی می توان اذعان نمود که بناهای خاک پناه روستای میمند از جنبه های متعددی با اقلیم خود مطابقت دارد که نتیجه آن آسایش حرارتی در دوره های زمانی سال می باشد و در نهایت راهکارهای معماری همساز با اقلیم آن می تواند الگویی برای معماری معاصر دیگر مناطق مشابه اقلیم میمند باشد.