بررسی تنوع گونه ای دم فنری ها (Hexapoda: Collembola) در چهار بوم سازگان مختلف استان لرستان، ایران

در این پژوهش تنوع گونه ای جمعیت دم فنری ها در چهار بوم سازگان جنگل بلوط، مرتع، مزرعه و باغ میوه واقع در شهرستان های خرم آباد و دلفان از توابع استان لرستان، طی هشت ماه از سال 1395، ارزیابی شد. برای این منظور در هر بوم سازگان، زمینی به شعاع 50 متر به عنوان جامعه نمونه برداری تعیین و از هر جامعه، 10 کرت به مساحت تقریبی هر کرت 50 متر مربع انتخاب شد. در زمان نمونه برداری، از هر کرت یک نمونه خاک به عمق 20 سانتی متر و سطح100 سانتی متر مربع، جمع آوری و جمعیت دم فنری های موجود در آن شمارش شد. محاسبه ساختار و تنوع گونه ای با استفاده از شاخص های شانون، سیمپسون و بریلویین به کمک نرم افزارهای Excel وSDR v.4 انجام شد. مقایسه تنوع گونه ای بوم سازگان های مختلف نشان داد در هر دو منطقه، تنوع گونه ای جنگل از سایر بوم سازگان ها بیشتر بود و درمقابل، بوم سازگان زراعی خرم آباد و مرتع دلفان دارای کمترین میزان تنوع گونه ای بودند. مقایسه کلی دو شهرستان نشان داد درمجموع شهرستان دلفان (با شاخص شانون 881/1) در مقایسه با خرم آباد (با شاخص شانون 669/1) دارای تنوع گونه ای بیشتری بود. براساس محاسبات ساختار گونه ای جمعیت دم فنری های استان نیز گونه Protaphorura sp. گونه فوق غالب در شهرستان دلفان و این گونه همراه با گونه Ceratophysella stercoraria گونه های غالب در شهرستان خرم آباد بودند. چنین به نظر می رسد که دو گونه گفته شده بدون هیچ گونه محدودیتی ازنظر اختلاف ارتفاع، دما و رطوبت در دو شهرستان وجود داشتند.