تغییرات محتوای فیتوشیمیایی گیاه دارویی علف مار (Capparis Sp.) جمع آوری شده از خرد اقلیم های مختلف

گیاه علف مار (Capparis spinosa) یکی از گیاهان دارویی ارزشمندی است که در موقعیت های اکولوژیکی وسیعی قابلیت رشد دارد. به منظور بررسی تاثیر اقلیم روی ترکیبات فیزیولوژیکی این گیاه، نمونه های گیاهی در اواخر تابستان با سه تکرار از مناطق کوهستانی شهرستان آمل (نمارستاق، دلارستاق و بهرستاق) در چهار ارتفاع جمع آوری شدند که دارای اختلاف 150 متری از یکدیگر بودند (کمترین ارتفاع 850 متر). برخی صفات فیزیولوژیکی برگ و میوه اندازه گیری و به صورت تجزیه مرکب در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان داد تمامی صفات اندازه گیری شده تحت تاثیر اقلیم قرار داشت و از نظر آماری معنی دار بودند، به نحوی که بیشترین میزان کلروفیلa ، کلروفیلb ، کاروتنویید، ویتامین C، فنول، آنتوسیانین، آنتی اکسیدان در ارتفاع 1650 متری منطقه بهرستاق به ترتیب با 75/6، 56/10، 59/3، 60/15، 66/24 میلی گرم بر گرم وزن تر،  05/2 میکرومول بر گرم وزن تر و 78/81 درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد بدست آمد و کمترین میزان آن ها در ارتفاع 850 متری منطقه نمارستاق مشاهده شد. شیب رگرسیون نیز رابطه معنی دار صفات با منطقه و ارتفاع را ثابت کرد و ظرفیت آنتی اکسیدانی که مهمترین ویژگی دارویی این گیاه می باشد به همراه کلروفیل a بالاترین رابطه معنی داری را با منطقه و ارتفاع به خود اختصاص دادند (r² = 0.93). همچنین تجزیه ضرایب همبستگی ساده پیرسون اثر مثبت و معنی داری را بین صفات نشان داد. در مجموع مقدار ترکیبات فیزیولوژیکی اندازه گیری شده که اثرات دارویی دارند با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش یافت بنابراین می توان در مناطق مرتفع کشت برخی گیاهان دارویی نزدیک به این خانواده را توسعه داد.