بهبود رشد، عملکرد و کارآیی مصرف نیتروژن تحت رژیم های مختلف نیتروژن در گیاه دارویی مریم گلی با کاربرد زئولیت

با توجه به پایین بودن کارآیی نیتروژن به دلیل هدررفت از طریق آبشویی که باعث آلودگی محیط زیست نیز می شود، لازم است روش مدیریتی مناسب برای مصرف کود نیتروژن به منظور کاهش هدررفت از طریق آبشویی بکار برده شود. مریم گلی یکی از مهم ترین و اقتصادی ترین گیاهان دارویی در بسیاری از کشور های دنیا می باشد. به منظور بررسی کاربرد زیولیت جهت بهبود رشد، عملکرد و افزایش کارآیی مصرف نیتروژن در گیاه دارویی مریم گلی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1397 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل کود نیتروژن (از منبع اوره) در سه سطح (صفر، 75 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و زیولیت در دو سطح (بدون زیولیت و 10 تن زیولیت در هکتار) مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین میزان ارتفاع به میزان 90/19 سانتی متر، تعداد شاخه جانبی به میزان 87/19 در هر بوته و سطح برگ 38/1 سانتی متر مربع در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 10 تن در هکتار زیولیت مشاهده شد. کاربرد زیولیت توانست به افزایش عملکرد مریم گلی توسط نیتروژن کمک کند، به طوری که بیشترین عملکرد تر و خشک شاخساره در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 10 تن در هکتار زیولیت به ترتیب به میزان 11144 و 2951 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین میزان نیتروژن خاک و غلظت نیتروژن گیاه به میزان 14/0 و 82/2 درصد در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و 10 تن در هکتار زیولیت بدست آمد. بیشترین میزان جذب نیتروژن نیز به میزان 30/86 کیلوگرم در هکتار در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و 10 تن در هکتار زیولیت و بیشترین مقدار کارآیی مصرف نیتروژن به میزان 53/11 کیلوگرم به ازای هر کیلوگرم در کاربرد 75 کیلوگرم نیتروژن و 10 تن زیولیت بدست آمد. صفات درصد و عملکرد اسانس نیز در اثر متقابل نیتروژن و زیولیت معنی دار شدند و بیشترین میزان درصد اسانس 84/0 درصد و بیشترین میزان عملکرد اسانس 02/21 کیلوگرم در هکتار هر دو در کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و 10 تن در هکتار زیولیت بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت کاربرد زیولیت توانست با جلوگیری از شستشوی نیتروژن خاک و افزایش جذب آن میزان رشد، عملکرد و کارآیی مصرف نیتروژن را در گیاه دارویی مریم گلی افزایش و از آلودگی آب های زیر زمینی جلوگیری و همچنین مصرف انرژی را کاهش دهد.