تبیین احساس خود شکوفایی دانشجویان بر اساس حمایت اجتماعی ادراک شده و سرمایه اجتماعی

احساس خودشکوفایی که در بالاترین سلسله مرتبه نیازهای مزلو قرار دارد، اشاره به شکوفا شدن استعدادها و توانایی های بالقوه انسان ها دارد. رشد احساس خودشکوفایی اثرات مثبتی بر روی افراد و خصوصا دانشجویان دارد. دانشجویان با احساس خودشکوفایی بالا از سلامت روانی، پیشرفت تحصیلی و رضایت زیاد از زندگی برخوردارند؛ بر این اساس شناخت عوامل موثر بر احساس خودشکوفایی در دانشجویان اهمیت فراوانی دارد. با توجه به این موضوع، هدف پژوهش حاضر، تبیین احساس خود شکوفایی دانشجویان بر اساس حمایت اجتماعی ادراک شده و سرمایه اجتماعی بود.

در یک طرح توصیفی - همبستگی به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 361 دانشجو (211 دختر و 150 پسر) از دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال تحصیلی 98- 1397 انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده چند بعدی، مقیاس خود شکوفایی اهواز و پرسشنامه سرمایه اجتماعی استفاده شد. داده های پژوهش از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت.

نتایج نشان داد بین مولفه های حمایت اجتماعی ادراک شده (دوستان، خانواده و شخص مهم) با احساس خود شکوفایی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین، بین مولفه های سرمایه اجتماعی (اعتماد، شبکه ها و هنجارهای مشترک، تعاون و همکاری متقابل، همدلی درک و احترام متقابل و همیاری و مشارکت داوطلبانه، هویت جمعی) با احساس خود شکوفایی نیز رابطه مثبت و معنادار مشاهده شد. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که از بین مولفه های حمایت اجتماعی، مولفه های شخص مهم و دوستان قادر به پیش بینی احساس خود شکوفایی بودند. همچنین از بین مولفه های سرمایه اجتماعی، همبستگی جمعی و هویت جمعی قادر به پیش بینی احساس خود شکوفایی بودند.

با توجه به ارتباط مثبت بین متغیرهای حمایت اجتماعی ادراک شده و سرمایه اجتماعی با احساس خودشکوفایی در بین دانشجویان و همچنین پیش بینی احساس خودشکوفایی بر اساس این متغیرها، می توان نتیجه گرفت که حمایت اجتماعی ادراک شده و سرمایه اجتماعی، عامل مهمی در تبیین احساس خود شکوفایی دانشجویان به شمار می روند؛ بنابراین، توجه بیشتر به این متغیرها و پرورش آن ها در بین دانشجویان ضروری می باشد.