بررسی ارتباط آناتومیک کبد و معده از دیدگاه طب سنتی ایران و طب نوین

از دیدگاه طب سنتی ایران، بدن انسان سیستمی یکپارچه با اعضای مرتبط با هم است که بیماری یا سلامت هرکدام از آن‏ها برهم اثر می‏گذارد. ممکن است عامل ایجاد بیماری یک عضو، در عضو دیگری باشد که به آن، عضو مشارک و بیماری را مشارکتی ‏گویند؛ ازطرفی درمان عضو مشارک موجب بهبودی عضو بیمار می‏شود. هدف این مطالعه، بررسی ارتباط آناتومیک بین کبد و معده می‏باشد.

مواد و روش‏ها:

در این مطالعه مروری کتابخانه‏ای، فصل تشریح کبد و معده از کتاب‌های معتبر طب سنتی ایران مانند «قانون در طب» و «تشریح ‌الابدان منصوری» بررسی و با مطالب کتاب‌های آناتومی طب نوین مثل «آناتومی گری» و اطلس‏های آناتومی مقایسه شد. مقالات موجود در پایگاه‏های داده‏ای الکترونیک نیز بررسی شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات، وجوه مشترک و تفاوت‏ها ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏بین دو دیدگاه طب سنتی ایران و نوین مشخص شد.

یافته ‏ها:

ارتباط آناتومیک کبد و معده در دو دیدگاه طبی، در چهار محور ارتباط عصبی (غشاء، عصب حسی، تاندون)، عروقی (شریان کبدی، وریدهای ماساریقا و باب)، مجاورتی (مجاورت کبد با معده) و ارتباط به‌واسطه عضو سوم (کیسه صفرا) مشاهده و تطبیق داده شد.

نتیجه ‏گیری:

تطابق واضح ارتباط آناتومیک کبد و معده در دو دیدگاه بیانگر دانش حکیمان طب سنتی ایران از علم تشریح است، همچنین بررسی منابع عظیم علمی طب سنتی ایران نشان می‏دهد مبنای کتاب‌های آناتومی نوین، مطالبی است که از هزاران سال قبل به‏دست دانشمندان امروز رسیده است.