شواهد کانی‏‏ شناسی اسپینل برای تعیین خاستگاه مجموعه ‏‏ الترامافیک‏‏ آبگرم (جنوب استان کرمان)

مجموعه الترامافیک آبگرم در جنوب استان کرمان، بخشی از کمربند آمیزه رنگین اسفندقه‏‏ -‏‏ حاجی آباد است و در لبه شمالی تراست زاگرس جای گرفته است. این مجموعه دربردارنده هارزبورژیت، لرزولیت، دونیت و کرومیتیت است. هارزبورژیت‏‏ ها بیشترین حجم سنگ‏‏ ها را دربر گرفته ‏‏ اند. دونیت‏‏ های با کرومیتیت‏‏ های عدسی شکل، به صورت لایه‏‏ های نامنظم و یا لکه‏‏ ای در میان آنها جای دارند. شواهدی مانند تبلور دوباره مرز دانه، مرزهای منحنی شکل، وجود تیغه‏‏ های جدایشی کلینوپیروکسن در ارتوپیروکسن‏‏ های هارزبورژیتی و لرزولیتی نشان می‏‏ دهند پریدوتیت‏‏ های این مجموعه، نخست دچار دگرریختی‏‏ های دمای بالای گوشته بالایی شده اند و سپس در پوسته جایگزین شده‏‏ اند. شواهد سنگ نگاری و شیمیایی نشانه وجود دو گروه کروم اسپینل در مجموعه آبگرم هستند. گروهی، کروم اسپینل‏‏ های پراکنده در پریدوتیت‏‏ ها و گروه دیگر، کروم اسپینل‏ های دونیت‏‏ ها و کرومیتیت‏‏ ها هستند. بررسی شیمی بلورهای کروم اسپینل در سنگ‏‏ های منطقه نشان می دهد در این کانی ها، بیشترین مقدار Cr# به کرومیت‏‏ های دونیت‏‏ ها و کرومیتیت‏ ها (87/60- 38/63) و کمترین مقدار آن نیز به انواع در لرزولیت‏‏ ها (11- 50/13) تعلق دارد. ترکیب شیمیایی کروم اسپینل‏‏ های هارزبورژیت‏‏ ها و لرزولیت‏‏ های مجموعه آبگرم، به انواع در پریدوتیت‏‏ های آلپی با نزدیک به 5-15 درصد ذوب بخشی، شباهت دارند و شاید در یک محیط گوشته‏‏ ای زیرپهنه پشت کمان پدید آمده‏‏ اند؛ اما دونیت‏‏ ها و کرومیتیت‏‏ های مجموعه چه بسا در همان محیط، در پی واکنش مذاب‏‏ های بازالتی پهنه پشت کمان با پریدوتیت‏‏ ها پدید آمده اند.