زمین شیمی و سنگ زایی سنگ های آتشفشانی کربونیفر شمال باختری مرند: شاهدی بر ماگماتیسم کافت درون قاره ای

توالی سنگ های آتشفشانی- رسوبی بررسی شده به سن کربنیفر در استان آذربایجان ‎شرقی، شمال شهرستان مرند و در پهنه ساختاری ایران مرکزی جای دارد. این مجموعه دربردارنده تناوبی از ماسه‎سنگ، شیل، کنگلومرا، سنگ‎آهک، سنگ های آذرآواری فلسیک، آلکالی بازالت و ریولیت است که زیر توالی رسوبی پرمین و روی سنگ های رسوبی دونین رخنمون یافته‎اند. ماگماتیسم این منطقه از نوع دوگانه است. سنگ های بازیک سرشت آلکالن دارند و از عنصرهای لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ غنی شدگی و از عنصرهای با قدرت یونی بالا تهی شدگی دارند و ازاین رو، ویژگی هایی همانند بازالت های نوع OIB نشان می‎دهند. برپایه ویژگی‎های عنصرهای کمیاب، سنگ های بازیک از ذوب بخشی درجه پایین خاستگاه گوشته ای گارنت- اسپینل لرزولیتی پدید آمده اند که هنگام صعود به سطح دچار جدایش بلورین شده اند. برپایه بررسی های زمین‎شناسی و داده‎های عنصرهای اصلی و کمیاب، سنگ های ریولیتی منطقه را با گرانیتوییدهای نوع A می توان مقایسه کرد. نسبت های عنصرهای کمیاب این سنگ ها بسیار نزدیک به ترکیب برآوردشده برای پوسته قاره‎ای کل و نشان دهنده خاستگاه پوسته ای این سنگ هاست. سنگ های ریولیتی پیامد ذوب آبگیری تونالیت یا گرانودیوریت و در پی نفوذ ماگمای بازیک و تامین گرمای لازم هستند. ولکانیسم دوگانه منطقه در زمان کربونیفر در پاسخ به فرایند کافت زایی و بالاآمدگی سست کره در فازهای نخستین بازشدگی نیوتتیس روی داده است.