یادداشت کوتاه: سهو تاریخی مشروطه! (سیزدهم یا چهاردهم مرداد 1285؟)

فرمان اعطای مشروطیت به ملت ایران، همان‌طور که در ذیل سند این فرمان به صراحت آمده، در روز یکشنبه 14 جمادی‌الثانی 1324 هجری قمری توسط مظفرالدین شاه قاجار صادر شد. این روز در تقویم هجری شمسی برابر است با 13 مرداد 1285 هجری شمسی (مطابق با 5 اوت 1906 میلادی)، اما متاسفانه بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران در مکتوبات خود، به اشتباه تاریخ 14 مرداد را روز صدور فرمان مشروطه اعلام کرده و به سهو تاریخی عجیبی دچار شده‌اند. این اشتباه و این غلط تاریخی، در بسیاری از کتب و مقالات و فضای مجازی تکرار شده و حتی در سخنرانی‌ها و همایش‌هایی که به مناسبت سال‌روز مشروطه برگزار می‌شود، برخی استادان تاریخ و حتی مقامات و نمایندگان مجلس نیز در سخنانشان به جای استناد به تاریخ دقیق و درست صدور فرمان مشروطه (13 مرداد)، به روز 14 مرداد که در تقویم هجری قمری، برابر با 15 جمادی‌الثانی است، استناد می‌کنند. البته نویسندگان دیگری مانند زهرا شجیعی در کتاب نخبگان سیاسی ایران و نمایندگان مجلس در بیست و یک دوره قانون‌گذاری و هم‌چنین ژانت آفاری در کتاب انقلاب مشروطه ایران (ترجمه رضا رضایی)، تاریخ صدور فرمان مشروطه را به درستی، 13 مرداد 1285 هجری شمسی ذکر کرده‌اند.