بررسی سنگ شناختی، جایگاه زمین ساختی و پتانسیل کانه زایی سنگ های بازیک شمال کمپلکس الوند با استفاده از شیمی کانی های آمفیبول و پلاژیوکلاز

مجموعه آذرین الوند (جنوب غرب همدان) متشکل از توده هایی با ترکیب اسیدی تا حد واسط و بازیک است. این توده ها طی فازهای مختلف ماگماتیسم در دوره ژوراسیک در توالی دگرگونی ناحیه ای منطقه (فیلیت های همدان) نفوذ کرده اند. در بخش شمالی این کمپلکس (منطقه چشمه قصابان) بیرون زدگی هایی از هورنبلندگابرو و الیوین گابرونوریت حضور دارند. الیوین گابرونوریت ها از کانی های الیوین، کلینوپیروکسن، ارتوپیروکسن و پلاژیوکلاز به همراه مقداری آمفیبول تشکیل شده اند. آپاتیت، مگنتیت، تیتانومگنتیت، پیریت و کالکوپیریت نیز کانی های فرعی آنها هستند. دگرسانی ها شامل جانشینی الیوین و پیروکسن با بولینژیت، سرپانتین و کلریت هستند. تجزیه شیمیایی ریزکاونده الکترونی نشان می دهد که آمفیبول های این سنگ ها از دو نوع پارگازیتی و منیزیوهورنبلند هستند. تغییر مقادیر اکسیدهای منیزیم، سدیم و آلومینیوم و نیز محاسبات دما- فشارسنجی به روش هورنبلند- پلاژیوکلاز نشان می دهد که پارگازیت ها در متوسط فشار و دمای 11 کیلوبار و 835 درجه سانتی گراد، در یک محیط کششی و از ذوب گوشته متاسوماتیزه در نتیجه بالاآمدگی گوشته آستنوسفری، تشکیل شده اند. ماگمای مافیک ضمن صعود به سمت سطح با مواد پوسته ای آلایش پیدا کرده است. چنین شرایطی می تواند در یک محیط کافت (احتمالا حوضه پشت کمانی) فراهم شود. بررسی روند تغییرات غلظت Fe و Ti در ترکیب پلاژیوکلازها نشان می دهد که روند تفریق ماگمای مولد این سنگ ها در راستای غنی شدگی مذاب از این عناصر معدنی نبوده است. بالا بودن فوگاسیته اکسیژن و نیز روند کند سرد شدن ماگما ، منجر به تهی شدن ماگما از آهن طی تبلور پلاژیوکلاز شده است. علاوه بر این، مشتق شدن از یک منشا تهی از آهن، می تواند از دیگر عوامل دخیل در فقدان کانه زایی آهن ماگمایی در الیوین گابرونوریت های چشمه قصابان باشد.