بررسی مقارنه ای تجربه جامعه ملل با چالش های فراروی سازمان ملل

سازمان ملل متحد بی هیچ تردیدی به عنوان اصلی ترین، گسترده ترین و مقبول ترین نهاد بین المللی که دامنه فعالیت آن از صلح و امنیت بین المللی گرفته تا مقابله با ایدز، سوادآموزی، حقوق بشر و بسیاری موضوع های خرد و کلان را در سراسر گیتی دربر می گیرد، شناخته می شود. این سازمان نقش موثری در حل و فصل بسیاری از بحران های بین المللی ایفا کرده و در توسعه همکاری ها میان کشورهای جهان، کارنامه ی نسبتا قابل قبولی دارد. با این حال، چند سالی است که صحبت از ضرورت اصلاح در ساختار و عملکرد سازمان ملل متحد در محافل علمی، دیپلماتیک و بین المللی به گوش می رسد. واقعیت آن است که اجماع جامعه ی بین المللی در حال حاضر بر آن قرار گرفته که سیستم فعلی پاسخگوی نیازه و چالش های جهان امروز نیست و چنانچه برای این وضعیت، تدبیری اندیشیده نشود، برسازمان ملل متحد همان خواهد رفت که بر سلف آن یعنی «جامعه ملل» گذشت. در اینجا لازم است براین نکته مهم انگشت نهاد که این سرنوشت سازمان ملل متحد به خودی خود نیست که توجه همگان را جلب کرده، بلکه سازمان ملل متحد سمبل نظم حاکم بر جهان و روابط بین الدول است و تزلزل در عملکرد آن بازتابی از بن بست در روابط بین المللی خواهد بود به بیان دیگر، ناتوانی سازمان، معلول عواملی است که این عوامل در صورتی که درمان نشوند، جامعه بشری را با معضلاتی مهیب تر از آنچه حتی بتوان به تصور درآورد، روبه رو خواهند ساخت.