بررسی «اعیان ثابته» با «کهن الگوها» در اندیشه ابن عربی و یونگ از منظر کارکردها

«اعیان ثابته» و «کهن الگوها» دو اصطلاح بنیادی در دو نظام فکری متفاوت می باشند. ابن عربی با اصطلاح «اعیان ثابته» از منظر عرفان و یونگ نیز با اصطلاح «کهن الگوها» از منظر روان شناسی تحلیلی خصوصیات و کارکردهایی را برای آن ها بیان کرده اند. هدف این مقاله، یافتن پاسخ پرسشی درباره ی تفاوت ها و شباهت های خصوصیات و کارکردهای «اعیان ثابته» و «کهن الگوها» در دیدگاه ابن عربی و یونگ است. این پژوهش نظری که به روش کتابخانه ای انجام شده، نشان می دهد که هر دو متفکر قایل به وجود تصورات اولیه در قوه شناخت هستند و نفس/روان را هم چون لوحی سپید نمی دانند. ابن عربی منشا این تصورات را اعیان ثابته، معقولاتی در علم الهی، و دارای قابلیت وجودبخشی می داند که با تخیل خلاق تجلی می یابند؛ ولی یونگ منشا کهن الگوها از جمله کهن الگوی خود یا خدا را غریزه می داند و بازتاب این کهن الگوها را در نمادهای اساطیری و دینی جستجو می کند. بر این اساس، ابن عربی در نظام فکری اش به «خدا» و یونگ به «انگاره خدا» می پردازد.