حفظ ذخایر ژنتیکی گیلاس وحشی (.Cerasus avium (L.) Moench) در شرایط فراسرد

گیلاس وحشی یا آلوکک (Cerasus avium (L.) Moench.) ازجمله گونه های در معرض خطر در ایران است. به همین دلیل، حفظ ذخیره ژنتیکی این گونه اهمیت زیادی دارد. ذخیره سازی در شرایط فراسرد، روشی بسیار کارآمد در نگهداری بلندمدت ژرم پلاسم گونه های گیاهی است. برای نگهداری بذرهای گیلاس وحشی در شرایط فراسرد ابتدا توسط اعمال تیمارهای مختلف و به منظور جلوگیری از کریستاله شدن آب آزاد و پاره شدن غشاء پلاسمایی در دمای فراسرد، آب گیری بذرها انجام شد. به همین منظور از پیش تیمارهای گلیسرول 30 درصد، محلول شیشه ای شدن و کاهش رطوبت بذر پیش از ورود به ازت مایع استفاده شد. بذرهای تیمارشده پس از خروج از ازت مایع در معرض شوک حرارتی قرار گرفتند. سپس، این بذرها به همراه بذرهای شاهد از نظر زنده مانی و جوانه زنی بررسی شدند. در بین بذرهایی که در ازت مایع قرار گرفته بودند، بیشترین زنده مانی و درصد جوانه زنی در تیمار شاهد ازتی مشاهده شد. برخی تیمارهای فراسرد به علت اینکه موجب کاهش رطوبت بذر می شوند، کاهش درصد جوانه زنی را در پی داشتند. بیشترین درصد جوانه زنی (40 درصد) متعلق به بذرهایی بود که تحت هیچ گونه تیمار کاهش رطوبت قرار نگرفته بودند. این یافته نشان می دهد که مواد حفاظت فراسرد به جوانه زنی بذر آسیب می زنند. درنتیجه، مقدار رطوبت موجود در بذر، کمترین رطوبت مورد نیاز به منظور زنده مانی و جوانه زنی است و کم کردن رطوبت باعث آسیب به جنین بذر می شود. به این ترتیب، با استفاده از فناوری فراسرد و به کارگیری پیش تیمار بدون کاهش رطوبت، بذرهای گیلاس وحشی از چهار منطقه مختلف جمع آوری شدند و در بانک فراسرد موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ذخیره شدند تا برای مدت طولانی حفظ شوند و از انقراض این گونه ارزشمند و منحصربه فرد جلوگیری شود.