بررسی تفکر ارجاء و تاثیر این تفکر در ظهور مرجئه

تفکیک ناپذیری ایمان از اعمال، از اصول بنیادین اسلام است و جدایی ایمان از عمل منجر به بی محتواشدن دین، ورود به ورطه لاابالی گری، و هلاکت می شود. برخی از مسلمان در صدر اسلام با تفسیر به رای و توجیه فلسفی و کلامی، به این عقیده ملتزم شدند که رابطه ایمان با عمل را انکار کنند، و بگویند لازم نیست سختی های تکالیف را تحمل کرد. این نگرش به «تفکر ارجاء» شناخته می شود. تفکر ارجاء در اسلام، ابتدا رویکردی سیاسی داشت و با تصدیق همه فرقه های مخالف، در صدد اتحاد مسلمانان بود، ولی در قرن دوم رویکردی کلامی یافت و با تفکیک عمل از ایمان، به این باور رسید که ارتکاب گناه یا ترک واجبات ضرری به ایمان و نجات اخروی نمی رساند. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در پی بررسی و نقد اندیشه ارجاء است و روشن می کند که قول مرجیه مبنی بر بی اثربودن عمل، شدت و ضعف نپذیرفتن ایمان، و برابری مومنان در مومن بودن، با فلسفه بعثت پیامبران و مفاد صریح بسیاری از آیات تعارض دارد.