سلوک «موجودی شهودی صعودی» از منظر سید حیدر آملی

عارفان، راه ها و مراتب سلوک و قرب به حق تعالی را در قالب سه دسته کلی سامان داده اند: سلوک زاهدانه - عابدانه، سلوک عاشقانه - عالمانه و سلوک عارفانه - عاشقانه. پیروان مکتب ابن عربی از منظری دیگر، سیر و سلوک را به دو گونه تقسیم کرده اند: الف. سیر غیرمستقیم از طریق سلسله مراتب؛ ب. سیر مستقیم از طریق وجه خاص. سید حیدر آملی، به عنوان یکی از پیروان و شارحان مکتب عرفانی ابن عربی که رویکردی شیعی در باورهایش دارد، بر آن است که از میان طرق مذکور، «سلوک مبتنی بر جذبات الاهیه» که به عبارتی همان سیر و سلوک محبوبی است، راحت ترین و نزدیک ترین مسیر به سوی حق است. او در تصویر مقامات و منازل عرفانی از ادبیات عرفانی مکتب ابن عربی مدد جسته است. به باور او، این سیر و سلوک و مراتبش از دیدگاه او با مراتب کشف صوری و معنوی ارتباط دارد. این سیر سرانجام به مقام «او ادنی» و کشف معنوی در مقام «اخفی» که خارج از وصف است منتهی می شود. بررسی طریق سلوکی سید حیدر آملی علاوه بر آنکه می تواند تقریر دقیق تری از سلوک ابن عربی را پیش روی ما قرار دهد، یکی از طرق سلوکی موید به نصوص و باورهای شیعی را به ما معرفی خواهد کرد. در این مقاله، داده ها بر اساس شیوه کتاب خانه ای جمع آوری شده و در مسیر تحلیل اطلاعات و داده ها از روش توصیفی تحلیلی بهره برده ایم.