اثر کشت مخلوط سه تیپ رشدی لوبیا در سری های جایگزینی بر شاخص های رشدی آن ها

به منظور تولید محصولات سالم تحت شرایط عدم استفاده از نهاده های شیمیایی که تضمین کننده سلامت انسان باشد، کاشت این گیاهان به صورت مخلوط بسیار مفید می باشد. در این راستا آزمایشی با هدف بررسی اثر ترکیب های مختلف کشت مخلوط بر شاخص های رشدی، سه تیپ رشدی لوبیا شامل چیتی (Phaseolus vulgaris L.)، چشم بلبلی (Vigna unguiculata L.) و قرمز (Phaseolus vulgaris L.) در سری های جایگزینی، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. تیمارهای کشت مخلوط شامل 75% قرمز+ 25% چیتی، 75% قرمز+ 25% چشم بلبلی، 25% قرمز+75% چیتی، 25% قرمز+ 75% چشم بلبلی، 75% چیتی+ 25% چشم بلبلی و 75% چشم بلبلی+ 25% چیتی و کشت خالص هر سه تیپ رشدی بود. صفات مورد مطالعه شامل شاخص سطح برگ، میزان تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت آسیمیلاسیون خالص بود. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد گیاه برای هر سه تیپ رشدی لوبیا از کشت خالص و کمترین میزان شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک برای لوبیا قرمز از تیمار 25% قرمز+ 75% چشم بلبلی و سرعت رشد گیاه از تیمار 25% قرمز+ 75% چیتی مشاهده شد. برای لوبیا چیتی و چشم بلبلی هر سه این شاخص ها به ترتیب از تیمار 25% چیتی+ 75% چشم بلبلی و 75% چیتی+ 25% چشم بلبلی به دست آمد. بیشترین سرعت رشد نسبی لوبیا قرمز (21/0 گرم بر گرم در روز)، چیتی (18/0 گرم بر گرم در روز) و چشم بلبلی (22/0 گرم بر گرم در روز) به ترتیب در تیمارهای 75% چیتی+ 25% قرمز، کشت خالص و 75% چشم بلبلی+25% چیتی ثبت شد همچنین بیشترین سرعت آسیمیلاسیون خالص (41 گرم بر متر مربع برگ در روز) در لوبیا قرمز از کشت خالص، برای چیتی نیز بیشترین (14گرم بر متر مربع برگ در روز) مقدار آن در تیمار 25% قرمز+ 75% چیتی و برای لوبیا چشم بلبلی (52 گرم بر متر مربع برگ در روز) از تیمار مخلوط 75% قرمز+ 25% چشم بلبلی به دست آمد. به طور کلی، تیمارهای کشت مخلوط موجب بهبود برخی از شاخص های مورد مطالعه برای گیاهان مورد برسی شدند و البته تراکم بیشتر کشت خالص موجب بهبود برخی شاخص های مانند سطح برگ و ماده خشک مربوط به هر سه تیپ رشدی مختلف شد.