بررسی فقهی کفر منکر ضروری

در شریعت اسلام، برخی احکام بدیهی و ضروری وجود دارد که هر شخص مسلمانی از آنها آگاهی دارد و به آنها ملتزم است؛ به همین سبب بسیاری از فقها انکار آن را همچون انکار شریعت قلمداد کرده و آن را موجب کفر دانسته اند و این در حالی است که تعبیر رایج در میان قدما، استحلال (حلال دانستن حرام و حرام دانستن حلال) و ارتداد بوده است. نوشته حاضر این موضوع را به روش تحلیلی اجتهادی از منابع کتابخانه‎ای بررسی کرده است. مطالعه ادله موجود نشان می دهد عنوان ضروری دارای سه ملاک است: 1. نزد همه مسلمانان واضح و آشکار است؛ 2. به اقامه دلیل نیاز ندارد؛ 3. اجتهاد در آن معنا ندارد. در فرض انکار ضروری دین حصول کفر وابسته به آگاهی انکار کننده به ضروری بودن حکم در شریعت اسلام است و در این صورت انکار ، با کفر ملازم خواهد بود؛ هرچند به تکذیب النبی9 نینجامد.