مقایسه اصطلاحات فلسفی و عرفانی در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخ بهایی با تکیه بر پربسامدترین واژه ها در اشعار سه شاعر

بررسی و مقایسه بسامد واژگان مهم هر متن، جهان زبان نویسنده را مینمایاند و جهان زبان، دنیای اندیشه مولف را؛ بنابراین یکی از مهمترین کارهایی که در پژوهش متون میتوان انجام داد، کاوش در واژگان و موارد کاربرد و معنا و مفهوم آنها در هر متن است. این مقاله نیز به مقایسه لغات، ترکیبات، اصطلاحات و اعلام در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخ‌بهایی میپردازد. هدف اصلی این مقاله بررسی شباهتها و تفاوتهای لغات، ترکیبات و اصطلاحات در اشعار میرداماد، ملاصدرا و شیخ‌بهایی است.

روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی - تحلیلی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شده است.

اعلام و لغات در اشعار ملاصدرا و شیخ بهایی ازنظر عرفانی با یکدیگر شباهتهایی دارند. همچنین دیوان میرداماد در زمینه ارایه نظریات فلسفی دارای اعلام قابل توجهی است.

کلمات مشابهی با مفاهیم تقریبا واحد در دیوانهای مورد بررسی در حوزه فلسفه، عشق و عرفان بکار رفته است. در سه دیوان کلمات آتش، عشق، فلک، جهان، دین، جام، خاک و آفتاب بالاترین فراوانی را دارد؛ دیوان شیخ ‌بهایی نیز بیشتر دارای مضامین عرفانی است. میرداماد و ملاصدرا مضامین عرفانی و فلسفی را بیشتر مد نظر قرار داده‌اند. همچنین رویکردهای تمثیلی در اشعار شیخ‌بهایی و ملاصدرا بیشتر دیده میشود.