بررسی متابولیت های ثانویه و ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی گیاه زعفران تحت تاثیر الیسیتور پلی اتیلن گلایکول

زعفران یکی از مهم‌ترین گیاهان چندساله است که از نظر دارویی و ادویه‌ای در جهان همواره جالب توجه بوده است. کلاله خشک (زعفران) Crocus sativus معمولا به عنوان طعم دهنده ، رنگ خوراکی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرد و شامل چندین بتا کاروتن از جمله رنگدانه زرد Crocin ، ماده ای با طعم تلخ Picrocrocin و عطر خوب Safranal است که نه تنها دارای اثرکاهنده قند خون است بلکه همچنین خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد. در پژوهش حاضر، اثر پلی‌اتیلن‌گلایکول بر محتوای برخی متابولیت‌های ثانویه و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی زعفران بررسی شد و نتایج نشان دادند بیشترین و کمترین میزان پرولین، محتوای نسبی آب، پراکسید‌هیدروژن و رنگیزه‌های کلروفیل a، b و کل به‌ترتیب در تیمار 12 درصد پلی‌اتیلن‌گلایکول و تیمار شاهد حاصل می‌شود؛ همچنین اعمال پلی‌اتیلن‌گلایکول سبب افزایش متابولیت‌های ثانویه گیاه زعفران در مقایسه با تیمار شاهد شد. بیشترین میزان کروسین (04/29 درصد)، پیکروکروسین (17/24 درصد) و کروستین (04/0 درصد) در تیمار 12 درصد پلی‌اتیلن‌گلایکول حاصل شد. بیشترین و کمترین قدرت مهارکنندگی IC50 به‌ترتیب در تیمار‌های 12 درصد پلی‌اتیلن‌گلایکول و شاهد مشاهده شد. بیشترین فعالیت آنزیم‌های سوپراکسید‌دیسموتاز، کاتالاز و آسکوربات‌پراکسیداز در تیمار 12 درصد پلی‌اتیلن‌گلایکول به دست آمد. نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که کاربرد الیسیتور پلی‌اتیلن‌گلایکول سبب بهبود محتوای متابولیت‌های ثانویه و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی مهم گیاه زعفران می‌‌شود و می‌توان این راهکار را برای بالا بردن بهره‌وری اقتصادی زعفران پیشنهاد کرد.