ارتباط لیتولوژی و ساختارهای تکتونیکی با انواع ناپایداری های شیب های سنگی در مسیر آزادراه قزوین - رشت

آزادراه قزوین- رشت از مهم ترین محورهای ارتباطی کشور در شمال ایران است. مسیر آزادراه از سازندهای مختلف با ویژگی های زمین شناسی متفاوت عبور می کند. شیب زیاد دامنه ها و وجود چندین دسته درزه و گسل باعث شده تا در امتداد مسیر مذکور لغزش های متعددی به وقوع پیوسته و یا در حال وقوع باشند. در این پژوهش، تحقیق جامع درباره پراکندگی زمین لغزش ها و انواع آن ها در مسیر آزادراه انجام شده است. بدین صورت که ضمن شناسایی زمین لغزش های رخ داده در منطقه، موقعیت آن ها در نقشه زمین شناسی ثبت و ارتباط آن ها با سازندهای زمین شناسی و ساختارهای تکتونیکی بررسی شده است. مناطق و واحدهای سنگی مستعد به وقوع زمین لغزش با در نظر گرفتن تراکم سطحی زمین لغزش ها و درصد فراوانی آن ها در هر واحد زمین شناسی با بهره گیری از نرم افزار ARC GIS 10.2 به ترتیب اهمیت مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد علیرغم ناهمگنی قابل توجه لیتولوژی، ویژگی های زمین شناسی مهندسی و ساختارهای تکتونیکی، شباهتی بین انواع لغزش ها و پراکندگی آن هاوجود دارد.در طول این مسیرچهار نوع لغزش شناسایی شده اند، که عبارتند از 1. گسیختگی های صفحه ای، گوه ای، واژگونی و سقوط، در سنگ های مقاوم و نسبتا مقاوم آندزیت، تراکی آندزیت و بازالت های متعلق به سازند کرج، آهک های اوربیتولین دار کرتاسه و کنگلومرای فجن. در سنگ های ذکر شده چندین دسته درزه موجود بوده است که سطوح درزه ها دارای هوازدگی متوسط تا شدید است. بازشدگی آن ها بین 1-5/0 میلی متر است. مقاومت برشی درزه ها نیز متوسط است که با توجه به جهت غالب درزه ها نسبت به رویه شیروانی نوع گسیختگی ها تغییر کرده است. 2. ریزش و پوشش سنگ ریزه ای در کلاهک سیلیسی و زمین لغزش چرخشی در زون آرژیلیتی- سریسیتی واحد سنگ شناسی A، 3. ریزش سنگ در سنگ های متشکل از توف کربناتی و آندزیتی در واحد سنگ شناسی EV2 متعلق به سازند کرج. بالا بودن سطح آب زیرزمینی در کیلومتر 750+80 مسیر آزادراه باعث کاهش مقاومت اشباع به دلیل محتوی بالای اکسید آهن از قبیل گوتیت در سیمان توف های آندزیتی شده است و 4. جریان واریزه ای و زمین لغزش چرخشی در خاک های برجای سازند شمشک به دلیل بافت لپیدوبلاستیک اسلیت ها و استعداد فرسایش پذیری بالای آن ها با توجه به آب و هوای مسیر در حد فاصل منجیل- رودبار.