طراحی شبکه عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی

بسیاری از تعاملات سازمانی و یا حتی روزمره افراد بر پایه تصمیمات آن ها شکل می گیرد و این تصمیمات گاها شامل تبعاتی بر ذینفعان مختلف است. در این راستا شایسته است، به بررسی و تجزیه وتحلیل عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی پرداخته شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی انجام شد. پس از شناسایی و استخراج عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی از ادبیات، متغیرها به واسطه تدوین پرسشنامه دلفی- فازی و همکاری هشت نفر از خبرگان آشنا به حوزه مدیریت و اخلاق غربال شدند. پس از انجام تکرارهای لازم و حد اشباع پاسخ ها، شاخص ها تایید نهایی شدند. سپس به کمک روش دیمتل فازی به تحلیل و بررسی شاخص ها پرداخته شد. درنهایت تکنیک مذکور با تجزیه وتحلیل نظرات خبرگان به صورت سیستماتیک، اهمیت نسبی و روابط بین آن ها را ارایه نمود. تجزیه وتحلیل ها نشان داد متغیر «نفوذ مدیران ارشد»، «تاثیر گروه همکاران» و «احساسات/حالت» دارای اهمیت وافری میان متغیرهاست و بر سایر متغیرها تاثیرگذار است. در نقطه مقابل آن «معنویت»، «رقابت تجاری» و «سبک تصمیم» فرد تصمیم گیرنده، نسبت به بقیه عوامل از اهمیت پایین تری برخوردار است. به طور کلی عوامل متعددی بر اتخاذ یک تصمیم اخلاقی موثر هستند، اما نتایج حاکی از آن است که در بعد فردی؛ شخصیت و باروها و ارزش های فرد تصمیم گیرنده و در بعد موقعیتی، گروه های مرجع نقش پررنگی در اتخاذ یک تصمیم اخلاقی دارند و می توانند آن را جهت دهی نمایند. لذا مستلزم تعمق بیشتر است تا با آگاهی بخشی به فردی که در مقام تصمیم قرار می گیرد، کنترل بیشتر و نظارت دقیق تری بر روی پیامد تصمیم صورت پذیرد.