اراده تشریعی و معنای مراد الهی

خداوند مبدا آفرینش، علیم، قادر و بی نهایت است. نفس الهی دو اراده تکوینی و تشریعی دارد؛ حاصل اراده تکوینی، خلق و حاصل اراده تشریعی، حکم است. هر یک از دو اراده به معنایی متعلق می گیرد، معنای متعلق حکم به جهت قانونمندی اشیاء و افعال انسان تعیین کننده است که خداوند چه چیزی را متعلق حکم وضعی و چه فعلی را متعلق حکم تکلیفی قرار داده است. حکم وضعی، بیان اوضاع اعتباری اشیاء از دیدگاه قانونمندی الهی می کند و حکم تکلیفی، به ترخیص فعل ها و ترک فعل های انسان مکلف یا الزام و رجحان آن ها می پردازد اما همه احکام وضعی و تکلیفی که از اراده تشریعی نشات می گیرد به معنایی تعلق می گیرد که این معنا به چهار صورت تصور می شود: اول؛ آن که معنای لغوی باشد که به لغت و زبان هر قوم و جامعه ای اختصاص دارد؛ دوم؛ معنای اصطلاحی عرفی است که علاوه بر معنای لغوی آن را عرف وضع می کند، سوم؛ معنای اصطلاحی عرفی است که شارع آن را تغییر می دهد، چهارم؛ معنای اصطلاحی شرعی است که شارع آن را انشاء و ایجاد می کند. رابطه معانی در تصور، تباین است و هیچ معنایی معنای دیگری را برنمی تابد