اثرات تنش رطوبتی بر رشد گیاهچه و صفات فیزیولوژیکی چهار گونه آویشن(.spp Thymus) بومی ایران در شرایط گلخانه

خشکی یکی از عوامل محدود کننده رشد، تولید و زنده مانی گیاهان زراعی و گیاهان دارویی در مناطق مختلف ایران میباشد. به منظور بررسی اثرات تنش رطوبتی بر رشد گیاهچه و صفات فیزیولوژیکی در چهار گونه آویشن (.spp Thymus) بومی ایران در شرایط گلخانه، بذر چهار گونه pubescens Thymus. ،T daenensis ،lacnifolius. T و kotschyanus. T .در آزمایش گلدانی با استفاده در سه سطح تنش رطوبتی شامل: شاهد بدون تنش (ظرفیت زراعی 09FC) ٪تنش متوسط (09FC٪) و تنش شدید (09FC%) با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاوری استان لرستان در شهرستان خرم آباد در سال 7900 به اجرا درآمد و صفات مورفوفیزیولوژیکی گیاهچه ها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین گونه ها و بین سطوح تنش خشکی برای کلیه صفات معنیدار بود. اثرات متقابل گونه در خشکی برای کلیه صفات بجز کربوهیدراتهای محلول و آنزیم پراکسیداز معنی دار شد که نشاندهنده عکس العمل متفاوت گونه های آویشن نسبت به تنش رطوبتی بود. در مقایسه میانگین سطوح تنش رطوبتی، نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، میانگین صفات طول ریشه، وزن ریشه، حجم ریشه، نشت الکترولیت، محتوی قندها و پرولین و فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و کاتالاز در همه گونه ها افزایش یافت و مقدار محتوی آب نسبی و رنگدانه های برگ کاهش یافت. در مقایسه میانگین اثرات متقابل، بیشترین رشد طولی ریشه در تنش شدید 09FC ٪و بیشترین وزن ماده خشک ریشه در تنش متوسط 09FC ٪در گونه های lacnifolius. T و daenensis. T بهدست آمد. به همین ترتیب بیشترین محتوی نسبی آب برگ، نشت الکترولیت برگ، کربوهیدرات های محلول و رنگدانه های برگ در گونه های lancifolius. T و daenensis. T به دست آمد که نشان دهنده مقاومت بیشتر این گونه ها به تنش خشکی نسبت به سایر گونه ها میباشد. با این وجود گونه daenensis. T با تولید سرشاخه فراوان و عملکرد اسانس بیشتر در شرایط مزرعه برای اهلی کردن و کشت در دیم زارها و مرتع نیمه استپی ایران توصیه شد.