نگاهی مقایسه ‏ای به آزادی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان

این نوشتار به روش تحلیل مقایسه ای در صدد پاسخ گویی به این سوال است که وجوه افتراق و اشتراک آزادی در قانون اساسی ایران و پاکستان کدام است؟ بی‏تردید قانون اساسی هر کشور مهم‏ترین سند راهبردی و سند شناسایی آرمان‏ها و ارزش‏های هر کشور و مهم‏ترین مرجع برای شناخت اصول اساسی کشورها می‏باشد. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان به آزادی به مثابه یک حق فطری بسیار اهمیت داده شده است و آزادی‏ها و حدود آن را به طور دقیق بیان نموده است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و پاکستان اشتراکات فراوانی در زمینه آزادی دارند، این اشتراکات عبارتند از: آزادی احزاب و جمعیت‏ها، آزادی تشکیل اجتماعات و راه‏پیمایی‏ها، آزادی در انتخاب شغل، آزادی‏های مربوط به اقلیت‏های مذهبی، آزادی مربوط به اقوام و قبایل، آزادی عقیده، آزادی مطبوعات، آزادی فرق اسلامی. نتیجه بدست آمده از این پژوهش آن  که هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و پاکستان در خصوص آزادی و حدود و ثغور آن بسیار نزدیک به هم هستند و ریشه این تشابه، تاثر هر دو کشور از مبانی اسلامی و جایگاه مهم مبانی اسلام در اعتقادات هر دو کشور می‏باشد.