شناسایی و جداسازی ژن های سینامات 4- هیدروکسیلاز و چالکون سنتتاز در ریشه گیاه گل سازوئی Scrophularia striata و بررسی بیان آن ها و برخی صفات فیزیولوژیک تحت تاثیر الیستورهای غیر زیستی مختلف

گل سازویی (Scrophularia striata) گیاهی متعلق به خانواده گل میمون (Scrophulariaceae) است. نظر به اهمیت ترکیبات فنیل پروپانوییدی در این گیاه، شناسایی و جداسازی ژن های کد کننده آنزیم های سینامات 4- هیدروکسیلاز (C4H) و چالکون سنتتاز (CHS) دخیل در مسیر بیوسنتز این ترکیبات و همچنین ارزیابی بیان ژن های مذکور تحت تاثیر محرک های گوناگون غیر زیستی انجام شد.

مواد و روش ها: 

بذور گیاهان وحشی رشد یافته در اطراف دانشگاه جمع آوری و در شرایط گلخانه ای کشت داده شدند. قبل از مرحله گلدهی نمونه برداری صورت گرفت. استخراج RNA، سنتز cDNA، جداسازی و تعیین توالی ژن های CHS و C4H در ریشه این گیاه برای اولین بار به طور موفقیت آمیزی انجام گرفت. بیان ژن های مذکور تحت تاثیر سه الیسیتور سالیسیلیک اسید (SA)، جاسمونیک اسید (JA) و جیبرلیک اسید (GA) هر کدام در غلظت های 100 و 300 پی پی ام در قالب طرح کاملا تصادفی در سطح رونوشت به روشRealTimePCR انجام شد.

نتایج آنالیز بیان ژن نشان داد که در بین محرک های مورد استفاده، JA و SA در غلظت 100 پی پی ام بیشترین تاثیر را بر افزایش بیان ژن های C4H و CHS داشتند. به طوری که در بررسی تاثیر الیستورهای فوق الذکر بر تجمع ترکیبات فنیل پروپانوییدی این موضوع به طور نسبی تایید شد. همچنین با افزایش غلظت JA و SA بیان ژن های C4H و CHS کاهش یافت. 

نتیجه گیری: 

نتایج کلی کاربرد الیسسیتورها روی بیان ژن و انباشت متابولیت های ثانویه نشان داد که کاربرد خارجی محرک ها در غلظت مناسب احتمالا از طریق القای سیستم دفاعی گیاه می تواند در بیوسنتز و انباشت متابولیت های ثانویه با ارزش همچون ترکیبات فنیل پروپانوییدی در ریشه گل سازویی نقش داشته باشد و به دنبال آن شناسایی و آنالیز بیان ژن های درگیر در بیوسنتز چنین ترکیبات با ارزشی می تواند در تحقیقات پایه تکمیلی جهت استفاده در صنعت داروسازی و صنایع غذایی موثر واقع شود.