حکومت در اندیشه سیاسی نائینی: تاملی در زمینه های عملی و ایدئولوژیک

پژوهش پیش رو با استفاده از روش هرمنوتیک اسکینر تلاش خواهد کرد زوایای آشکار و پنهان اندیشه سیاسی نایینی را حول محور مساله حکومت، با قرار دادن متن درون زمینه عملی و ایدیولوژیک آن مورد بازخوانی قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد، زمینه ایدیولوژیک نایینی را نوشته های فقها در مورد مساله حکومت از یک سو و ایدیولوژی های جدید مشروطه‌خواهی از سوی دیگر شکل داده است. نایینی با استفاده از چنین ظرفیت هایی به تحولات عینی رخ داده در دوران خود که می توان از استبداد و مشروطه بعنوان دو عامل مهم یاد کرد واکنش نشان می دهد و با رد هرگونه استبداد در اسلام ، نظام مشروطه را با حضور فقیهان تایید می کند. نوشته های به جا مانده از نایینی نشان می دهد او در مورد ولایت فقیهان به سمت ولایت عامه تمایلی ندارد و با توسعه در مفهوم حسبه مسایل جدید دوران را درون همین چارچوب حل می کند و اختیارات فقیه را در عصر غیبت نظارت بر اجرای صحیح قوانین اسلامی می داند.