مدل سازی تغییر رفتار انتخاب شیوه کاربران تحت تاثیر سیاست احداث خطوط پر سرنشین (مطالعه موردی : بزرگراه چمران- تهران)

احداث خطوط پر سرنشین یکی از راه کارهای مدیریت ترافیک شهری است که تمایل به احداث این خطوط در چند سال اخیر موردتوجه بسیاری از کشورهای درحال توسعه قرارگرفته است. در این پژوهش هدف اصلی، تعیین عوامل تاثیرگذار در انتخاب شیوه سفر افراد در حضور این تسهیلات است. در همین راستا داده ها به علت عدم وجود این تسهیلات در ایران، با استفاده از روش رجحان بیان شده و براساس مفهوم ارزش زمان صرفه جویی شده ی افراد در اثر استفاده از این خطوط محاسبه شد.  برای برداشت نمونه ها  1000 مشاهده انجام شد و از مدل لوجیت دوتایی جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. متغیرهایی که برای اولین بار در این مطالعه از آن ها استفاده شد، متغیرهایی مربوط به ورودی و خروجی به بزرگراه و همچنین برای عوارض، با محاسبه ارزش زمان سفر مبداء- مقصدهای گوناگون در طول مسیر مورد مطالعه، عوارض در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که با افزایش قیمت (ناشی از افزایش زمان صرفه جویی افراد) تمایل افراد به استفاده از خط پر سرنشین نیز کاهش می یابد. در همین راستا در قیمت رایگان، نزدیک به 26 درصد رانندگان حاضر به استفاده از خطوط پر سرنشین هستند در صورتی که در قیمت های زیاد، درصد انتخاب خطوط پرسرنشین با عوارض تقریبا به سمت صفر میل می کند. در قیمت 180000 ریال درصد انتخاب به زیر 5 % می رسد همچنین براساس مکان ورود/ خروج به/از بزرگراه چمران تمایل افراد به استفاده از خط پرسرنشین تغییر می کند. علاوه برآن، زمانیکه محل سکونت افراد در کمترین فاصله از محدوده مورد مطالعه قرارداشته باشد 31% تمایل برای استفاده از خطوط پرسرنشین وجود دارد و با افزایش فاصله تا 25 کیلومتر تمایل افراد تقریبا به صفر درصد می رسد. همچنین قابل ذکر است که خانم ها تمایل بیشتری به استفاده از خطوط پرسرنشین دارند.