روند پژوهش های روان شناختی شخصیت در ایران

پژوهش های روان شناختی زیادی در قلمرو شخصیت در سراسر جهان انجام شده اند. در حالی که دستیابی به همه این پژوهش ها عملا میسر نیست، صدها فراتحلیل و مرور نظام مند تصویر مناسبی از آنچه در حوزه شخصیت می گذرد فراهم آورده اند. در مقاله حاضر روند پژوهش های تجربی و روان شناختی در قلمرو شخصیت میان نویسندگان ایرانی بررسی شد. بدین منظور همه مقاله های منتشرشده در «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» مرور نظام مند شدند. یافته ها نشان داد حدود 90 درصد از مجموع 340 مقاله منطبق با ملاک های ورود به تحلیل، مبتنی بر نظریه رگه/صفت بودند. در دامنه رگه ها بیشترین الگوی مطالعه شده الگوی پنج عاملی و فراوان ترین مقیاس به کار رفته پرسشنامه نیو بود. از مجموع متغیرهای پژوهش شده در رابطه با شخصیت بیشترین موارد به قلمروهای سلامت جسمانی و روانی و سپس کارکردهای مثبت روانی تعلق داشتند. کم ترین مورد به حوزه فیزیولوژیک و سپس به حوزه های اخلاق و ورزش تعلق داشتند. این مقاله ضمن ترسیم تصویر نسبتا کاملی از روند فعلی پژوهش های روان شناختی شخصیت در ایران، توجه به روش های تکرار، فراتحلیل، و مرور نظام مند در توسعه دانش روان شناختی را لازم می شمارد.