گستره امنیت در آموزه های فقهی مطالعه موردی امنیت اجتماعی

طرح مسئله:

 امنیت در تعالیم فقهی، شامل موارد متعددی می شود؛ مثلا گفته شده است که هدف غایی آموزه های دینی، حفظ پنج مصلحت است: 1- جان انسان ها (امنیت نفس)؛ 2- حفظ دین و  پاسداری از عقاید و باورها؛ 3- حفاظت از عقل و خرد و جلوگیری از تضییع آن؛ 4- صیانت نسب اشخاص و امنیت عفت و اخلاق؛ 5- امنیت مال و ثروت و دسترنج افراد.  اگرچه در بیان فقها، به صراحت از امنیت روانی و اجتماعی سخنی به میان نیامده است؛ اما چنین نیست که مسئله به طورکلی از دید فقها مغفول مانده و به آن توجه نشده باشد؛ لذا جستار حاضر کوشیده است تا مواردی از احکام فقهی را که به نحوی با مقوله امنیت اجتماعی و روانی مرتبط هستند، از دل میراث مکتوب فقهی استخراج کند. 

 روش پژوهش:

 شیوه تحقیق مقاله حاضر، توصیفی- تحلیلی است و چون مطالعه موردی مدنظر نویسنده است، پژوهش شامل چند مرحله خواهد بود؛ در ابتدا پس از بیان مسیله، نمونه ای مشخص، سپس داده ها گردآوری شد و در مرحله بعد سازمان دهی داده ها و همچنین تدوین گزارش صورت گرفت که ممکن است متشکل از مصادیق و افراد متعدد باشد.  

 یافته ها:

یافته های پژوهش، بیانگر این مطلب است که پرداختن به مقوله امنیت اجتماعی و روانی در فقه، در ضمن مباحثی همچون محاربه و فساد فی الارض، بحث جهاد دفاعی، تحریم زنا و جرایم جنسی و همچنین برخی از آموزه های دیگر از قبیل حرمت غیبت، دروغ، تهمت و... که تامین کننده امنیت جامعه است، تبلور یافته است.  

نتیجه گیری:

 برآیند پژوهش نشان می دهد که شرع انور از توجه به مسئله پراهمیت امنیت اجتماعی و روانی غافل نبوده و در این زمینه فقها مفصل، سخن ها گفته و مباحث دامنه داری را مطرح کرده اند؛ باید توجه داشت اگرچه عبارت «امنیت اجتماعی» در عبارات آنان به کار نرفته است؛ لکن واژگانی از قبیل جلوگیری از اختلال نظام در کلمات بسیاری از ایشان مشاهده می شود.