حکم «مدح من لایستحق المدح او یستحق الذم» از نظر امام خمینی (ره)

 انسان فطرتا خواهان شنیدن یا گفتن عبارت های ستایش آمیز است و از سوی دیگر زندگی اجتماعی بدون تشویق و تحسین و تجلیل از شایستگان بسترساز پیشرفت و تعالی نخواهد بود. ستایش ها یا مفهوم و جهت گیری انسانی وحق شناسانه دارد و یا آلوده به ریا، مصلحت اندیشی و منفعت طلبی است. تملق و چاپلوسی از مصادیق بارز ستایش‎ هایی است که به مفعت طلبی و نفاق آلوده شده و مشمول حکم «مدح من لایستحق المدح او یستحق الذم» می‏باشد. بسیاری از فقها، در کتب اخلاقی و فقهی، به این مهم پرداخته ‎اند. این پژوهش، به بررسی دیدگاه امام خمینی (ره) در باره‏ ی تملق پرداخته‏ است؛ امام خمینی (ره) از جمله فقهای معاصر است که مدح و ذم و حکم فقهی آن‏ را در اندیشه ‏های خود تبیین نموده است. پیشینه‏ ی علمی و اندیشه‏ های ناب امام خمینی (ره) به دلیل بهره‏ مندی گسترده از دانش‏های اسلامی چون فقه، اصول، تفسیر و کلام و... نه تنها بیان‏گر عمق اندیشه ‏های ایشان است؛ بلکه به وضوح بیان کننده‏ ی مفهوم و گستره‏ ی آسیب‏ رسانی پدیده‏ی تملق و چاپلوسی در عرصه‏ های حیات فردی و جمعی می‏باشد. بر این اساس، از آموزه‏ های اخلاقی و معنوی ایشان از جمله در زمینه‏ ی چاپلوسی و نکوهش آن، بهره برده تا تاثیر مثبت و سازنده در ذهن و رفتار مخاطبان بر جای گذارد. در این پژوهش با روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ‎ای، به‎ صورت توصیفی- تحلیلی، از کلام و آثار اخلاقی و معنوی امام خمینی (ره) در زمینه‏ ی چاپلوسی و نکوهش آن بهره برده تا با نگاه به متون اسلامی و دینی، زمینه پیش بردن مباحث اخلاقی در جامعه فراهم گردد.