مقایسه بین رنگیزه های فتوسنتزی، تنظیم کننده های اسمزی و آنزیم های آنتی اکسیدانی ارقام نیمروز و نومار جو بومی منطقه سیستان تحت تنش خشکی

خشکی یکی از مهمترین تنش هایی است که از رشد گیاهان ممانعت نموده و با ایجاد اختلال در تعادل بین تولید گونه های فعال اکسیژن و فعالیت های دفاعی آنتی اکسیدان گیاه، سب ایجاد تنش اکسیداتیو و واکنش های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک متفاوتی در گیاهان می گردد. بنابراین، ارزیابی تحمل به خشکی گیاهان به منظور کشت در مناطق خشک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه دو رقم جو بومی منطقه سیستان براساس اندازه گیری برخی خصوصیات فیزیولوژیکی، میزان فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدانی، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان پروتئین، محتوی نسبی آب برگ (RWC) و همچنین برخی تنظیم کننده های اسمزی تحت تنش خشکی بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی مرکز زیست فناوری کشاورزی دانشگاه زابل و به صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و دو رقم جو بومی منطقه سیستان (نیمروز و نومار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر رقم، تنش خشکی و برهم کنش رقم و تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد برصفات مورد بررسی معنی دار شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد با افزایش سطوح تنش خشکی نسبت به سطح نرمال، میزان رنگیزه های فتوسنتزی، محتوی نسبی آب برگ و پروتئین کاهش یافت ولی غلظت پرولین و کربوهیدرات، میزان کاروتنویید و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی آسکوربات پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز و کاتالاز افزایش یافت. بر اساس نتایج برهم کنش رقم و تنش خشکی، مشخص شد که رقم نیمروز عکس العمل بهتری از نظر میزان پروتئین، محتوی نسبی آب برگ، کاروتنویید، تنظیم کننده های اسمزی و آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز نسبت به رقم نومار در طول تنش خشکی نشان داد. در حالی که رقم نومار دارای بالاترین میانگین از نظر میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، پروتئین و آنزیم پلی فنل اکسیداز نسبت به رقم نیمروز در طول تنش خشکی بود.