بررسی انعطاف رفتاری در مولفه های پر اثر بر عملکرد ژنوتیپ های کنجد در شرایط آبیاری نرمال و محدودیت آبی

شناسایی مقایسه‎ ای روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان در شرایط تنش و نرمال، اصلاحگران را در تدوین استراتژی یاری می رساند. کنجد گیاهی روغنی با محتوی روغن بالا و کیفیت مناسب می باشد. در این بررسی تاثیر کم آبی بر مولفه های عملکردی 15 ژنوتیپ چند شاخه کنجد از کلکسیون بخش تحقیقات دانه های روغنی مورد بررسی قرار گرفت. رگرسیون عملکرد دانه بر اساس صفات مختلف فنولوژیک و اجزای عملکرد گویای اثر معنی دار مثبت طول شاخه فرعی زاینده و تعداد دانه در کپسول در شرایط نرمال و فقط طول شاخه فرعی زاینده در شرایط کم آبی بود. تجزیه عاملی مقایسه ای بین شرایط نرمال و شرایط کم آبی حاکی از تغییر اولویت بندی گیاه کنجد از جهت تخصیص مواد فتوسنتزی به اندام ها و مخازن مختلف در شرایط تنش بود. با این حال، رجحان اول گیاه در هر دو شرایط نرمال و کمبود آب اختصاص مواد فتوسنتزی به شاخه های فرعی بود. در شرایط کم آبی، گیاه اصلی ترین و قوی ترین سیستم کنترل مرکزی خود را بر تعداد شاخه فرعی بیشتر معطوف نمود، اما با بهره گیری از دو سیستم کنترل دیگر که اثرات به مراتب کمتری داشتند، بر افزایش وزن دانه به عنوان شاخصی از بقا و تمدید نسل آتی متمرکز گردید. تمرکز بر ارتباطات رفتاری و بیولوژیک گیاهان و روابط بین اجزای آنها از یک سو و تغییر نگرش از دیدگاه بیومتریک به دیدگاه -بیومتریک -فیزیولوژیک، کارآیی اصلاح برای شرایط نامساعد نظر تنش ها را افزایش می دهد.